Ankara İli, Çankaya İlçesi, İnönü Bulvarı üzerinde (Milli Kütüphanenin yanında), alt geçidin üstünde kalan orta kaldırım alanında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından "Gökkuşağı Yolu" ismiyle bir rekreasyon alanı/alışveriş bölgesi yapılmıştır. Bu tesis sadece imar ve şehircilik mevzuatına aykırı olmakla kalmayıp, kamu kaynaklarının israfına neden olmakta ve yaya ve araç trafiğine olumsuz etki etmektedir.
1. Proje, İmar Kanunu ve yönetmeliklerine açıkça aykırıdır.
Tesislerin yapıldığı yer, İnönü Bulvarı‘nın bir parçası olup kamuya ait olan bir "yol alanı"dır. Yollar, tıpkı çocuk bahçesi ve otoparklar gibi, İmar Kanunu uyarınca kentin o kısmında turan tüm mülk sahiplerinden kesilen arsa paylarıyla (düzenleme ortaklık payı) oluşturulur. Yine İmar Kanunu‘na göre düzenleme ortaklık payı ile oluşturulmuş alanlar başka amaçlar için kullanılamaz. Ancak Ankara Büyükşehir Belediyesi, düzenleme ortaklık payı ile oluşturulmuş olan bu alanı ticari kullanımlara tahsis etmiştir.
Ayrıca belediyenin sorumluluk ve tasarrufunda bulunan alanlardaki yapılaşma koşulları, gerek Bayındırlık ve İskan Bakanlığı‘nın ve Belediyenin kendisinin yönetmeliklerinde belirtilmiştir. Bunlara göre yol, kaldırım ve orta kaldırım alanı gibi hepsi kamuya ait olan (belediye tasarrufu altında olan) yerler ancak kamu hizmetinin yürütülebilmesi için gerekli ulaşım ve haberleşme noktaları, trafo, sinyalizasyon, aydınlatma, bank, vb. amaçlarla kullanılabilir. Ancak, Ankara Büyükşehir Belediyesi, sorumluluğu altında olan bu bölgede kamuya ait "yol" kullanımında olan alanda "kafe, satış birimi, internet kafe ve lokanta, vb. işlevli "ticari kullanımları" yasaya aykırı biçimde inşa etmiş ve ruhsatlandırmıştır.
Alandaki düzenlemeye dair imar planı değişikliklerini proje bittikten sonra gerçekleştiren Belediye önce plan değişikliğine gerek bulunmadığını belirtmiş, alandaki yapıların prefabrik olduğunu ileri sürmüştür. Ancak bu sav da inandırıcı değildir. Zira yapılan binalar, bilinen kalıcı yapı temelleri üzerine inşa edilmiş; elektrik, su, kanalizasyon, telefon, vb. tüm altyapı bağlantıları yapılmış ve o bölgede inşa edilmiştir.
2. Proje keyfi kararlara dayanmış ve kamu kaynakları israf edilmiştir.
Bir kentsel alanın ne şekilde kullanılacağı, üzerinde nelerin yer alabileceği gibi kararların kent yöneticilerinin keyfi kararlarına dayanmaması, demokratik, bilimsel ve etik bir gerekliliktir. Kamu kaynakları sınırlı olan ülkemizde bu kaynaklar yaşanabilir kentler oluşturma yönünde
değerlendirilmelidir. Ne var ki bu proje, hiçbir fizibilite ve kent planı öngörüsüne dayanmadan ve keyfi bir kararla gerçekleştirilmiştir. Büyükşehir Belediye Başkanı, "hayal ettim, mimarlar çizdi" derken bu projedeki keyfiliği bizzat kendisi ifade etmektedir.
Bu keyfi kararla, Belediye verilerine göre Haziran 2006 tarihi itibariyle bu projenin inşası için 3.610.011.-YTL (3 Trilyon 610 milyar TL) para harcanmıştır. Ayrıca, bu proje için 27 Ağustos 2006 tarihinde havai fişekli görkemli bir açılış töreni düzenlenmiş, açılış öncesinde 10 gün boyunca Belediye tarafından yüksek tirajlı gazetelere yarımşar sayfalık ilanlar
verilmiştir. Kentin büyüklü küçüklü ilan panolarında, mobil anonslarla, belediye otobüslerindeki afişlerle bu alanın açılışı günler öncesinden duyurulmuştur. Sadece açılış ve tanıtıma bile yüz milyarlarca liralık kamu kaynağının harcandığı anlaşılmaktadır. Altından taşıt tüneli geçen yolun üzerindeki refüjdeki bu "rekreasyon" projesi, "cazibe merkezi olma" amacına da ulaşamamış, tam bir fiyaskoyla sonuçlanmıştır. Alana çok yakın olan Bahçelievler 7. Cadde‘de her tür aktivite ve "gençliğin cazip bulduğu" pek çok mekan varken, iki yanında önemli bir taşıt trafiği olmasından dolayı kışın çamur, yazın tozdan kurtulamayacak daracık bir yol refüjü alanındaki kafe ve mağazalar ölü bir yatırıma dönüşmüş, dükkanlar iş yapamadığı için kapanmış ve vergilerimizle yarattığımız belediye kaynaklarının önemli bir
bölümü Büyükşehir Belediyesi yönetiminin keyfi hayalleri uğruna israf edilmiştir.
3. Geniş kaldırımlar daraltılmış, yönetmelik ve standartlarda öngörülenin
altına düşürülmüştür.
Katlı kavşak tüneli ve üzerindeki dava konusu ticaret merkezi alanı yapılmadan önce, Milli kütüphane önünde ve karşısında daha önce oldukça geniş bir kaldırım bulunmakta iken bugünkü duruma bakıldığında ticaret alanı elde etmek için yaya kaldırımı yok edilmiş ve 1 metrelik dar bir şerit bırakılmıştır.
Ankara Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği‘ nde; "Yaya kaldırımı tek yönlü yollarda 1,50 metre, çift yönlü yollarda 1,80 metre en az olamaz" koşulu bulunmaktadır. Dava konusu alandaki yol çift yönlü bir yoldur ve kaldırım genişliği yönetmeliğe göre en az 1,80 metre olması gerekirken yaklaşık 1 metreye düşürülmüştür. Bu kaldırımlar toplu taşıma araçlarını
bekleyenler ve Milli Kütüphane gibi yoğun kamusal kullanımlara ulaşmak isteyenlerce yoğun olarak kullanılmaktadır. Bu haliyle toplu taşım yolcuları ve alandan faydalanacaklar yol alanına taşmakta ve trafikte tehlike yaşanmaktadır. Proje ile kaldırımlarla ilgili genişlik koşulu da ihlal edilmiş bulunmaktadır.
Eskişehir Yolu incelendiğinde Milli Kütüphane önünden başlayarak kaygı verici boyutlarda trafik sıkışıklıkları yaşandığı görülmektedir. Milli Kütüphane önünde yapılmış, kamusal alanı işgal etmekten başka hiçbir işe yaramayan "Gökkuşağı alışveriş tesisi" bu alanda bulunan otobüs duraklarında sıkışıklık yaratmaktadır. Bu sıkışıklık özellikle mesai saatleri
başlangıcında ve sonrasında Konya Yolu dönüşünden, İstanbul yolu ve Eskişehir Yolu arasındaki bağlantının bulunduğu hatta kadar aralıksız devam etmektedir. Bu güzergâhta yer alan alışveriş merkezleri, yükseklikleri birbiri ile yarışan yapılar yol üzerindeki sıkışıklıkları arttırmaktadır.
4. Projeyle metro istasyonu rezerv aktarma alanı ortadan kaldırılmıştır
Dava konusu alanın hemen yanında Kızılay-AŞTİ Metrosunun bir istasyonu inşa edilmektedir. Dolayısıyla bu metro faaliyete geçtiğinde alan çevresinde hem otomobiller, hem de otobüs besleme noktası olarak açık alanlara ihtiyaç olacaktır. Bu proje maalesef bu amaçla kullanılabilecek bir rezerv alanını ortadan kaldırmıştır. Batıkent-Metro İstasyonu yanındaki otobüs hareket alanı ve halka açık otoparkın Belediye tarafından satılarak yerine alışveriş merkezi yapılmasına benzer biçimde, burada da göz göre yine önemli bir kent suçu işlenmiştir.
Sonuç
Gökkuşağı rekreasyon alanında açılan ticari işletmeler ve esnaf teker teker kepenk kapatmıştır ve ciddi bir ticari zarara uğramıştır. Terk edilmiş bir görünüm sergileyen rekreasyon alanı şehrin prestijini sarsmaktadır. Alanın temizliği, bakımı, aydınlatması ve güvenlik personeli maaşları için Belediye (kamu) kaynakları gereksiz biçimde harcanmaya devam edilmektedir. Alanın inşası ve atıl kalmasının yarattığı zararlar bir tarafa, bu alanın yapılış amacına uygun olarak işlemesi halinde ise, bu kez de alanda yaratacağı trafik, servis, yaya dolaşımı ve güvenliği yönünden pek çok soruna yol açacaktır. Alana çok yakın olan 7. Caddede son derece yoğun ticari kullanımlar ve kafeler varken yol ortasındaki bir orta kaldırım alanında bu
yöndeki kullanımların yer alması, ihtiyaç ilkesi yönünden tümüyle yanlış bir karardır. Bu projenin kentin gelecek öngörüsünde yeri yoktur, taşıt ve yaya dolaşımı ve servis alma açısından önemli sorunlar taşımaktadır. Kamu yararına aykırı ve kent için hiçbir biçimde gerekli olmayan bir israf projesidir.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi
TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Ankara Şubesi
TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
