BASINA VE KAMUOYUNA
31/07/2003


Yaklaşan yerel seçimlerin etkisiyle büyük kentlerin hemen hepsinde Belediyeler yoğun çalışma içindeler. Büyük kentlerin hepsinde benzer şantiye-kent manzaralarını görmek mümkün. Geride bıraktığımız dört buçuk yıl içerisinde bir türlü gerçekleştirilmeyen ya da planlanmayan yatırım ve projeler, seçimler öncesindeki 7-8 aylık zamana sıkıştırıldı. Yeni yolların ve kavşakların inşası, yol ıslah çalışmaları, metro ve benzeri toplu taşıma projeleri gibi çalışmalar başta İstanbul ve Ankara olmak üzere pek çok kenti neredeyse yaşanmaz hale getirdi.

Kentlere Makyaj Kentlilere Eziyet

Seçimlere güçlü girmeyi hedefleyen belediye başkanları, "hafızalardaki tazeliğini korusun" mantığıyla beş yılın işini 7-8 aylık bir zamana sıkıştırmakta kararlılar. Ne var ki bu durumun sıkıntısını da kentliler çekiyor. Sıkışan trafikte kaybedilen zamanlar, sürekli değişen trafik güzergahları nedeniyle yaşanan sorunlar, engeller nedeniyle yollarda yürümenin imkansız hale gelmesi, kentlilerin çektiği eziyetlerden bazıları yalnızca.

Bütün bu eziyetlerin yanında tüm bunların yarattığı ya da yaratacağı mali sorunlar da görmezden gelinmemeli. Plansız ve programsız girişilen ve seçimlerin hemen öncesine sıkıştırılan imar ve altyapı çalışmaları, aynı alanlara kısa süre önce yapılan harcamaları da israfa dönüştürebiliyor. Bunun önemli örneklerinden birisini Ankara'da yaşıyoruz. Yıllarca Kızılay-Çayyolu (Ümitköy) metro projesinin yapımını geciktiren Ankara Büyükşehir Belediyesi, nihayet geçtiğimiz aylarda bu projeyi başlattı. Ne var ki Belediye, metro projesinin başlangıcından önce de şu anda kazılmış bulunan Eskişehir Yolunu genişletme ve asfaltlama çalışmalarını tamamlamıştı. Kısaca; önce yolu genişletip asfaltlayan Belediye, bir süre sonra o yolu yeniden kazarak, önceki harcamaları adeta çöpe atmış oldu. Ankara Büyükşehir Belediyesinin borçlarının yüksek meblağlara ulaştığı şeklinde basına yansıyan haberler bu nedenle hiç şaşırtıcı değildir. Benzer durum diğer kentlerimiz için de geçerlidir.

Kentliler şimdi kendilerine şu soruyu soruyorlar: "Acaba yapılanlar çektiğimiz eziyetlere değecek mi?". Kimi durumlarda bu soruya olumsuz yanıt vermek kaçınılmaz. Ankara'da yapılmakta olan metro çalışması ile ilgili belirsizlikler sürüyor örneğin. Toplam fizibilite ve etüt çalışmaları yapılmadan sadece metro galerisi kazısı inşaatına başlanmış olması ki bu aşama metro projelerinde işin sadece %30'luk kısmıdir, projenin akibeti hakkında kuşku duyulmasına neden oluyor. Böylesine büyük bir projenin hangi kaynaklarla ve nasıl sürdürüleceği konusu belirsizliğini korurken, çekilen eziyetlere değeceğini söylemek oldukça zor.

Plansızlık Trajedisi

İmar faaliyetlerini, altyapı çalışmalarını ve bunlarla ilgili projelerini planlamayan, bu planlar doğrultusunda yıllık programlarını kamu yararını gözetecek şekilde hazırlayıp uygulamayan populist kent yönetimlerinin kentlilere bu sorunları yaşatması kaçınılmazdır. Kent yönetimleri; meslek odalarına, sivil toplum örgütlerine ve kentlilere sırtını dönerek, eleştiri ve uyarıları dikkate almayarak, "en iyisini ben bilirim" mantığından şaşmayarak bütün yanlışlıkların yükünü kentlilere çektirme sorumluluğunu taşımaktadır.

Bir yanda kaynak yaratmak için ormanlarını, kamu topraklarını, okullarını dahi satmayı düşünen bir ülke diğer yanda sahip olduğu kısıtlı kaynakları israf eden ve savuran bir başka ülke. Her ikisinin de aynı ülke olması büyük bir trajedidir ve bu trajediye neden olan ise PLANSIZLIKTIR.

TMMOB ŞEHİR PLANCILARI ODASI Adına

Osman BALABAN
II. Başkan