KÖPRÜLÜ KANYON MİLLİ PARKI, YOK OLMA TEHLİKESİNDE!!!
Küresel Çevre Fonu (GEF)‘nun hibe katkısı ile Çevre ve Orman Bakanlığı ve Dünya Bankası işbirliğiyle hazırlanan "Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi" projesi hibe anlaşması, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ile GEF ve Dünya Bankası tarafından imzalanarak 1 Ağustos 2000 tarihinde yürürlüğe girmiş, 2007 yılı sonunda da proje sonlandırılmıştır.
Bu proje kapsamında ülkemizin önemli biyocoğrafik bölgelerini temsil eden ve biyolojik çeşitlilik bakımında zengin 4 önemli pilot bölgesi seçilmiş olup, Köprülü kanyon Milli Parkı da bu pilot bölgeler içerisinde yer almıştır.
Köprüçay Havzası, birçok endemik canlı türünü içinde barındıran ormanları, doğa harikası kanyonları, günübirlik amaçlı kullanılan peyzaj değeri yüksek bir rekreasyon alana sahip olması ve bu nitelikleri ile önemli bilimsel çalışmalara ışık tutması, Selge Antik Kenti, antik döneme ait Oluk ve Büğrüm Köprüleri nedenleriyle Antalya‘nın en nitelikli doğal değerlerinden birisidir ve bu özellikleri nedeniyle 1973 yılında Milli Park Alanı; 1978 yılında Arkeolojik Sit Alanı; 1994 yılında da Doğal Sit Alanı olarak koruma altına alınmıştır.
Köprülü Kanyon milli parkı, yüksek sayıda ziyaretçinin özellikle rafting amaçlı kullandığı bir milli park alanıdır ve bu çok özel değerlere sahip olan milli park alanı kontrolsüz ve yoğun kullanım ve bunlara bağlı olarak oluşmuş düzensiz ve kaçak yapılaşmalar nedeni ile tehlike altındadır.
Milli park alanı sınırları içinde yer alan köprü çayı, rafting sporu nedeni ile kente gelen turistlerin yoğun ilgi odağı olmaktadır. Ancak rafting yapmak isteyen turistlere hizmet vermek amacı ile nehir kıyısında yer alan ve sayıları gün geçtikçe artan, düzensiz ve çarpık bir yapılaşma hızla yayılmaktadır.
Milli Parklar Genel Müdürlüğünce, 1998 yılında Oluk Köprü çevresinden başlayarak, Köprüçay boyunca devam eden Rafting kullanımını denetim altına almak amacıyla sınırlı bir alanda imar planları, kentsel tasarım projeleri hazırlatılmış, hazırlanan planlar ve projeler, Antalya Koruma Kurulunca uygun bulunmuş, Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile Bayındırlık İskan Bakanlığınca onaylanmıştır. Ancak, bu planlar uygulanamamıştır.
Köprülü Kanyon Milli Parkının doğal ve arkeolojik potansiyelinin korunarak kullanılmasına yönelik başlatılan GEF-II Projesi kapsamındaki çalışmalar Antalya Koruma Bölge Kurulunda değerlendirilirken alanın doğal yapısını giderek olumsuz etkileyebilecek yoğunluğa sahip rafting kullanımı gerçeğiyle, söz konusu proje kapsamında Oluk Köprü ile Köprüçay kıyısının Milli Park Alanı içinde kalan kısmında getirilmek istenen önerilerin, öncelikle üst ölçek plan kararlarıyla birlikte hazırlanması istenmiş, ancak bu planlar da hazırlanamamıştır.
Milli Park Alanında yer alan köylerden kadastro çalışmaları halen tamamlanmamış köyler bulunmakta olup, rafting kullanımı ve Köprülü Kanyonu doğrudan etkileyen Beşkonak ve Altınkaya (Zerk) köyleri de bunlar içerisinde yer almaktadır. Bu çalışmaların tamamlanmamış olması ve onaylı fiziksel planların bulunmaması nedenleriyle gerek 2B arazileri gerekse de hazine arazileri üzerinde benzer şekilde düzensiz, kuralsız ve kaçak yapılaşma artmaktadır.
Üstelik yıkım kararı bulunan kaçak bu yapıların yıkılması ilgili kurumlarca sağlanamamaktadır.
Plansız gelişme hem sağlıksız yapılaşmayı getirmekte hem de altyapı uygulamalarına başlanmasını güçleştirmektedir. Yapılan yatırımlar plansız ve programsız, spontane ve kuralsız gelişme nedeni ile boşa gitmekte, bu tür yapılaşmadan faydalanmakta olan kaçak yapı ve tesis sahipleri hem çevreyi atıkları ile kirletmekte hem de planlı gelişimi engellemek amacı ile yerel halkı kışkırtarak kadastro ve plan çalışmalarını engellemektedir.
Antalya İl Özel idaresi ile Çevre ve Orman Bakanlığı hizmet ve denetim alanı içerisinde yer alan bu milli park ile sit alanının çevre kirliliği ve çarpık yapılaşmalarla yok edilmemesi, Kültürel ve doğal miraslarımıza sahip çıkılması amacıyla bölge bütününde, bir an önce bir fiziki planının yapılması gerekmektedir.
Planlı gelişme ile hem doğal çevrenin korunması sağlanacak, hem de bu alanda yaşayan halkın gelirini artırmayı amaçlayan sürdürülebilir bir kalkınma programı çerçevesinde turizm yatırımları, Tarımsal yatırımlar ve diğer alternatif üretim araçları desteklenecektir.
Dünyanın ender özellik ve güzelliklerine sahip olan Köprülü Kanyon Milli Parkının sahip olduğu kültürel ve doğal güzelliklerinin gelecek kuşaklara içerisinde yaşayan bölge insanı ile birlikte aktarılmasında evrensel bir sorumluluğumuz bulunmaktadır.
Bu nedenle, Şehir Plancıları Odası olarak bu alanda sorumlu olan İl özel idaresi, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ile Çevre ve Orman İl Müdürlüğü yetkililerini sahip oldukları bu sorumlulukları yerine getirmek üzere göreve davet etmekteyiz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası
Antalya Şubesi Yönetim Kurulu
