Toplumsal belleğimize kaza, doğal afet, facia kelimeleri adeta kazınarak sorumlular, bu konulardaki sorumluluklarından kurtulabiliyorlar. 2002 yılına kadar hiçbir izin ve denetim süreci işletilmeden açılmalarına göz yumulan LPG İstasyonları, kentlerimizin her noktasında birer facia potansiyeli oluşturarak bizlerle birlikte yaşamayı sürdürüyor.
Ankara’da 5 Temmuz 2003 akşamı Akaryakıt ve LPG istasyonunda yaşanan patlama, bu sürecin insan ve çevre sağlığını açısından ne kadar tehlikeli olabileceğini ortaya koymuştur. Mevzuattaki boşluklardan da yararlanarak 3194 sayılı İmar Yasası’ndaki “Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı” tanımı gibi çarpık bir düzenleme sonucunda, insan ve çevre güvenliği açısından bir arada bulunmaması gerektiği halde, akaryakıt istasyonu, LPG istasyonu, düğün salonu, market, tamİrcİler ve büro kullanımlarının aynı yapı içerisinde bulunmasına izin verilmiş ve faciaya adeta davetiye çıkarılmıştır.
Şehir Plancıları Odası, LPG istasyonlarının oluşturabileceği tehlikeyi önceden görerek, bu konudaki boşluğu doldurmak amacıyla 2002 yılında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca çıkarılan “LPG Yönetmeliği’nin 5. Maddesine dava açmıştı. Söz konusu 5. Madde ile, LPG istasyonlarının yer seçimi süreçlerine ilişkin olarak; konut dışı kentsel çalışma alanları, akaryakıt istasyonları, organize sanayi, sanayi-küçük sanayi ile depolama alanlarında “plan değişikliği yapılmaksızın” kurulmalarına olanak sağlanarak ciddi bir sakınca yaratılmıştı. Bu düzenleme ile, daha önce ruhsatsız olarak çalışan LPG istasyonlarının bir kısmı yasal statü kazanabilecek ve akaryakıt istasyonlarının kurulmasında aranan koşulların bir kısmını göz ardı eden yeni LPG istasyonlarının “planlama çalışması yapılmaksızın” kentlerimizin her yanına yayılmalarına izin verilecekti. Ancak, anılan yönetmelikteki sakıncayı gören Şehir Plancıları Odası’nca bu yönetmeliğin 5. Maddesi’nin iptali için açılan davada ilgili maddenin yürütmesi 30.12.2002 tarihinde Danıştay 6. Dairesince durdurulmuştur. Ancak, bu tarihten itibaren hükümet tarafından yeni bir düzenleme de yapılmadığı için LPG istasyonlarının yer seçimi hakkında yasal bir boşluk bulunmaktadır. Bu yasal boşluğun biran önce doldurularak kentlerimizde insan ve çevre sağlığını tehdit etmeyecek, planlı bir yer seçim süreci sonunda belirlenmesi acil bir önem kazanmıştır.
Şehir Plancıları Odası olarak hükümete şunları öneriyoruz.
•Akaryakıt ve LPG istasyonlarının yer seçim ve kurulma koşullarının kapsamlı bir planlama ve mevzuat çalışması ile yeniden belirlenmesi ve denetiminin etkin biçimde yapılması gereklidir.
•Şehir içinde ve dışında, akaryakıt ve LPG istasyonlarının kurulması bir planlama konusudur ve şartların uygun olmadığı yerlerde bu istasyonlarına izin verilmemelidir.
•Akaryakıt ve LPG istasyonları, İmar Mevzuatındaki “Konut Dışı Kentsel Çalışma Alanı” kapsamından çıkarılmalı, her türlü kullanımdan ayrı olarak planlanmalıdır.
•Hükümet, her türlü kamulaştırma maliyetine katlanarak konut alanlarının çok yakınındaki akaryakıt istasyonlarını güvenli yerlere taşınmasını sağlamalıdır. Zira insan hayatı her türlü maliyetin üzerindedir.
•Akaryakıt istasyonları içinde ve yakınında toplu kullanıma yönelik işlevlere izin verilmemelidir.
•Yerel yönetimler bu konudaki ruhsat işlemlerini ciddi bir denetim süreci ile birlikte işletmelidir. Bu istasyonlara ruhsat vermediğini söyleyen Belediye Başkanları, bu istasyonların nasıl açılıp, faaliyet gösterebildiğini de açıklamalıdır.
TMMOB ŞEHİR PLANCILARI ODASI ANKARA ŞUBESİ