16.08.2014, Ankara
17 AĞUSTOS`U UNUTMADIK, UNUTMAYACAĞIZ, UNUTTURMAYACAĞIZ...
Ülkemizin büyük kayıplar verdiği 17/Ağustos/1999 depreminin üzerinden 15 yıl geçti. Geçen bu sürede ne Türkiye‘nin deprem ülkesi olduğu gerçeği ne de iktidarın duyarsızlığı değişti.
17/Ağustos/1999‘da İzmit‘te, 9/Kasım/2011‘de Van‘da olduğu gibi zaman zaman ülkemizin farklı köşelerinde yaşanan her yeni deprem, artçı şok etkisi ile yeni acıların varlığını hatırlatsa da, sürdürülen politikaların yanlışlarını açıkça gösterse de, başta deprem olmak üzere doğal olayların afete dönüşmesi önlenemedi.
İktidar, depremden, sele ülkemizin yaşadığı tüm felaketlerde ortaya çıkan "takdir-i ilahi" söylemiyle, vatandaşının yaşamını değersiz gören anlayışını hiç değiştirmedi. Tam tersine, dozu giderek artan kâr hırsıyla, arazi rantına dayalı ekonomik politikalarının odağına da kentleri koydu.
Bu kentleşme anlayışı, yurttaşlarımızın karşı karşıya olduğu riskleri daha da arttırmaktadır. Plansız ve kendiliğinden kentleşmenin ülke politikası olarak benimsenmesi, kenti kimliksizleştiren yüksek yapılaşmalar, afet yönetiminde hayati öneme sahip açık kamusal alanların hızla rant projelerine teslim edilmesi, jeolojik etüt raporlarının çoğunlukla usulen ve formaliteden yapılması ya da gereken zemin tedbirlerinin alınmaması, kamunun ve meslek odalarının denetim süreçlerinin zayıflatılması, hükümetin yurttaşların can güvenliğini hiçe saydığının göstergesidir.
Bu politikalar nedeniyle sel, deprem, toprak kayması, çığ düşmesi gibi her doğal olayın afete dönüştüğü ülkemizde tüm bu yaşananlara rağmen, afeti önleme adına 1999 yılından bugüne çıkarılan yasalar; "afeti" rantın gerekçesine dönüştürerek, bu durumu fırsata çevirme çabalarından öteye gidememiştir. Afet yasasından orman yasasına kadar yapılan değişikliklerle birlikte, yakın zamanda, 04/Nisan/2012 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ve 14/Nisan/2012 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde değişiklik yapılarak meslek alanında ve yapılaşmalarda denetim süreçleri zayıflatılmış, yapım sürecinde görev alan mimar ve mühendislerin kendi taahhüdüyle yetinilerek ruhsat verilmesi ile kamu güvenliği derin bir darbe almıştır.
Yeni 17 Ağustos‘lara davetiye çıkaran, yaşam alanlarımızın, kentsel mekânın düzenlendiği son yasal değişiklik olan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği ile de afete duyarlı kentleşme politikaları yerine kâra dayalı projecilik anlayışının uygulanmasının zemini oluşturulmuştur.
Doğal olayların afete dönüşmesinde tek sorumlunun iktidarın kâr hırsına dayalı kentleşme politikaları olduğunu biliyoruz, "takdir-i ilahi" anlayışını reddediyoruz.
Bir an önce yaşanabilir, güvenli, sağlıklı yerleşim alanlarının oluşturulması için bilimsel, afete duyarlı ve planlama ilkelerini esas alan kentleşme politikalarının hayata geçirilmesini istiyoruz.
17 Ağustos`u unutmadık, unutmayacağız, unutturmayacağız...
TMMOB Şehir Plancıları Odası
Yönetim Kurulu
