İnşaat Mühendisleri Odası Adna Şubesi ve Şehir Plancıları Odası Çukurova Şubesi ile ortaklaşa düzenlenen Adana ve Kent İçi Ulaşım Çalıştayı 21-22 Kasım 2008 tarihlerinde yapıldı. Mete ORER, Cumhur AYDIN, İ. Hakkı ACAR, Erhan ÖNCÜ, Adana Minibüsçüler Odası Başkanı Nihat SÖZÜTEK, Karayolları ve Adana Emniyet Müdürlüğü Trafik Şube Müdürlüğünün katılımları ile gerçekleşen ulaşım çalıştayında;
-Kent Planlaması ve Ulaşım Planlaması
-Toplu taşınım ve raylı sistemler
-Yaya ulaşımı ve bisiklet yolları
-Yapılan stratejiler, tasarımlar ve projelerin ortaya konması
-Kurumsal yapı ve çerçeve
konulu ana başlıklar ele alındı. Bu başlıklar kapsamında ulaşım planlamasının uygulamadaki yetersizliği ve yanlış uygulanması, Adana Metro Ulaşım hattı inşaatının devam ediyor olması ve çevreye verdiği olumsuz etkiler, raylı sistem yetersizliği, Adana Merkezi İş Alanı‘nın (MİA) trafik yükünü azaltacak alt (ilçe) merkezlerin oluşturulmaması, Belediyelerin bu konuda yetersiz kalışı, bu durumlar karşısında meslek odalarının, emniyet müdürlüğünün, sivil toplum kuruluşların ve halkın planlamaya katılımının sağlanması konusunda ortak fikirler ortaya atıldı. Çalıştayla ilgili geniş raporun önümüzdeki günlerde hazırlanıp kamuoyuna sunulması beklenmektedir.
Konu İle İlgili Basın Açıklaması Yapıldı:
BASIN AÇIKLAMASI
Hızlı kentleşme, artan göç ve nüfus artışının beraberinde getirdiği sorunlar hiç kuşkusuz ulaşımda da etkilerini göstermektedir.
Adana‘nın son 50 yıllık kentleşme pratiğine bakıldığında, kırdan kente doğru yaşanan göçün yoğun baskısına yenik düştüğü görülecektir. Kentlerin inşa edilmesi sırasında hazırlanan projeksiyonların uzun vadeli olması gereği Adana‘da ihmal edilmiştir. Onceleri tüm kentlerin imar çalışmalarının Ankara‘dan yönlendirilmesini öncülleyen ve hantal devlet yapısı nedeniyle gelişmelerin arkasında kalan planlama anlayışı, daha sonraları ise yetkinin yerel idarelere devriyle başlayan kentsel rant yaratma anlayışı, tüm ülkede olduğu gibi Adana‘da da sağlıklı bir kentsel gelişimin önünü tıkamıştır.
Her alandaki planlamada temel öngörü günü kurtarmaya yönelik olarak tasarlanmış, bunun sonucunda ise; kentin gelişmekte olduğu yörelerde ulaşımı rahatlatacak geniş sokaklar, cadde ve bulvarlar açılamamış, kent içi ulaşımı kısa sürede tıkanma aşamasına gelmiştir.
Kent içerisindeki planlama ve ulaşımda yaşanan öngörüsüzlük, bölgesel ölçekte de aynı şekilde yaşanmaktadır.
Odamız tarafından; Uygulama aşamasında geri dönülmez yanlışlar yapılmaması, zaten kıt olan kamu kaynaklarının doğru kullanılması amacıyla genelde Çukurova‘nın ve özelde Adana‘nın ulaşım sorunlarına; bilimsel, çağdaş ve uygulanabilir çözümler üretebilmek amacıyla, ilgili tüm kurumların davetli olduğu bir çalıştay düzenlenmiştir.
Kent içi ulaşımın planlanması konusunda tek söz sahibi olan Büyükşehir Belediyesi‘nin kentimiz için hayati öneme sahip olan böyle bir konunun tartışıldığı toplantıya katılmaması
Konferansın ortak tespitine göre, Erdemli‘den Ceyhan‘a kadar uzanan yaklaşık 140 km‘lik bir eksen boyunca yoğun bir yapılaşma vardır. Buna ek olarak, Ceyhan-Yumurtalık bölgesi Kerkük-Yumurtalık ve Bakû-Tiflis-Ceyhan petrol boru hatlarının yanı sıra, yakında yapımına başlanacak Samsun-Ceyhan petrol boru hattı ve yeni inşa edilecek rafinerileriyle önümüzdeki yıllarda Türkiye‘nin ve belki de Dünyanın en önemli enerji havzası olmaya adaydır. Ayrıca, İskenderun Demir Çelik Fabrikası‘nın yassı mamul üretimine geçmesiyle beraber bölgeye gelecek olan tersaneler ve diğer sanayi tesislerine de ev sahipliği yapacak olan Çukurova‘nın, önümüzdeki yıllarda yoğun bir gelişme ve bunun sonucu olarak ta artan bir şehirleşme ile karşılaşacağı beklenmektedir.
Adana‘da on yıl önce ihale edilen ama bugün kent için boydan boya uzanan bir imar kirliliği olan Adana Hafif Raylı Taşıma Sistem projesi incelenmiş; bu projenin, Türkiye‘de "YANLIŞ YATIRIMA" örnek bir proje olabileceği tespit edilmiştir. Mevcut tamamlanmayan Hafif Raylı Taşıma Sistemi, uygulanabilirliği ve daha önemli olarak işletilebilirliği yönünden pahalı, çirkin ve teknik zorluklar içermektedir. Ortada, ihale ediliş sisteminden uygulamaların geldiği noktaya kadar pek çok hata mevcuttur. Şu ana kadar HRTS için anapara ve faizlerine ne kadar para harcandığı kamuoyuna açıklanmamıştır. Diğer kentlerde gerçekleştirilen HRTS‘ lerin maliyetleri göz önüne alınacak olursa; tahakkuk eden faizler hariç resmi rakamlara göre en az 340 milyon dolar para harcanarak gerçekleştirilen işlerde yapılan imalat, hem planlama hem de tasarım açısından çok hatalarla doludur. Bu yüzden Adanalılar, maliyetinin çok üstünde para harcanmasına karşın hala bitirilemeyen; bitirilme ve işletmeye alma tarihi meçhul bir Hafif Raylı Taşıma Sistem yatırımı ile karşı karşıyadır. Mevcut sistem, ciddi mühendislik incelemelerine tabi tutulup -altyapı ve güzergâh değişiklikleri de dâhil olmak üzere- düzeltme yoluna gidilmelidir.
Konferansa katılan uzmanlar ve akademisyenler yaptıkları çalışmalar sonunda görüş birliğine vardıkları konularda ortak bir SONUÇ BİLDİRGESİ yayınlama kararı vermişlerdir.
Yapılan ortak değerlendirmeler sonucunda;
* Planlama konusunda en önemli sorunun yürürlükteki 3194 sayılı İmar Yasasının, Ulaşım Ana Planı hazırlanması ve sonuçlarının imar planları ile kaynaştırılması konusundaki yetersiz maddeleri olduğu vurgulanmıştır.
* Birbirinden kopuk olarak yapımları halen sürdürülen Mersin-Karaman İlleri ile Adana İli 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planları‘nın, bölgenin Silifke-İskenderun aksına oturan ve artık dünyaya açılan bir "enerji koridoru" niteliğini yakalamasına rağmen bir fiziksel bütünlük, sınır ve içerikten yoksun olduğu tespit edilmiş; bölgesel ulaşım bağlantıları eksikliğinin giderilmesinin önemi üzerinde durulmuştur.
* Büyükşehir Belediyesi tarafından Temmuz 2006 itibariyle yapılması gereken, (ama yapılmayan) 1/25.000 ölçekli Adana Nazım İmar Planı‘nın tamamlanarak bölgesel ilişkileri, işlevsel ve yapısal kararları ile ulaşım stratejisi ve plan kararlarının çok detaylı bir biçimde analiz edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Adana ve çevresinin günümüz koşullarını, karakteristik özelliklerini ve gereksinimlerini dikkate alacak ulaşım ana planı çalışmasına paralel olarak;
•a. "Kent insanlar içindir" yaklaşımıyla gereken alanlarda taşıt trafiğine kapalı alanlar oluşturulmalıdır.
•b. Kent merkezine yönelen araç ve yaya trafik akımları yavaşlatılmalıdır.
•c. Taşıtlara öncelik tanıyan, yaya güvenliliğini ve kentte yürüme olanağını ortadan kaldıran köprülü kavşaklardan kaçınılmalıdır.
•d. Ulaşım ana planı olmaksızın araçların ve talebin peşinden giden kavşak düzenlemelerinin sorunu çözmek yerine onu bir süre ötelediği bunun da kamu kaynaklarının savurganca tüketilmesi gerçeği üzerinde durulmalıdır.
Ülkemizin ve kentimizin olanakları kısıtlıdır. Tüm çalışmalarda ülke, bölge ve kent olanaklarından en üst düzeyde yararlanılmalı, buna zarar veren veya uygun olmayan uygulamalardan kaçınılmalıdır.
TMMOB ve bağlı odalarımız kamu yararı gözeterek bölgede yapılan tüm yatırımların etkin takipçisi olmaya devam edecektir.
