Günümüz kentlerine bakıldığında; engelliler ve dezavantajlı grupların başkalarına ihtiyaç duymaksızın kent yaşamı ve aktivitelerini kolayca gerçekleştirebilmeleri için yenilikçi planlama ve kentsel tasarım uygulamalarına gereksinim olduğu görülmektedir. Kent mekânını oluşturan konut alanları, kentsel çalışma alanları (yönetim, kamu kuruluşları, kentsel ve bölgesel iş merkezleri vb.), yeşil alanlar, kentsel sosyal alt yapı (eğitim, sağlık, kültürel tesis, dini tesis) tesisleri gibi mekânlar arasındaki ilişkileri ulaşım aksları ile güçlendirmek gerekmektedir. Toplumun engelli, yaşlı, hasta, çocuk, kadın, hamile, geçici sakatlığı bulunan kesimlerini göz önünde bulundurarak tüm toplum fertleri için ülke ve bölge ölçeğinden başlayıp kentsel mekâna inen planlama kararları ve mekân tasarımları geliştirilmelidir. Bu kapsamda;
* İlgili yerel yönetim veya idarelerin uygulamaları; engelli bireylerin yaşamlarını, aktivitelerini ve ihtiyaçlarını engellemeyecek şekilde olmalıdır.
* Meslek disiplinlerinin ortak çalışmalarıyla özel ve kamu alanlarında engelli bireyler için uygun yaşam alanları oluşturulmalı ve bu konuyla ilgili katılımcı bir yaklaşımla beraber ulusal/uluslararası düzeyde çalışmalar yapılarak, halkın ve ilgili idarelerin bilinçlenmesi sağlanmalı ve uygulamalar bu koşulda hayata geçmelidir.
* Özellikle kent içi ulaşım alanlarında gerekli önlemler alınmalı ve belirtilen standartlar dâhilinde, engelli bir bireyin yardım almadan bir yerden bir yere gidebileceği şekilde yaya ve taşıt bağlantıları oluşturulmalıdır.
* Açık alanlarda olduğu kadar yapı içlerinde de engelli bireylerin kullanımları göz önüne alınarak asansör ve rampa gibi kullanımlar uygulanmalı, bu uygulamalar şekilli ve sesli cihazlar gibi duyumsanabilen araçlarla desteklenmelidir.
* Belediyeler imar mevzuatlarında yer alan konuyla ilgili hususların uygulanmasında hassas davranmalı, standartlara uygun olmayan uygulamalar için gerekli önlemleri almalıdır.
* Yasalarda yer alan düzenlemelerin uygulanması sağlanmalı, aksi takdirde cezai yaptırımlara başvurulmalıdır.
* Engellilere yönelik yapılması gereken düzenlemelerin, mevzuat ve standartlara uygun olup olmaması; yerel yönetimlerin bu konudaki yetki ve sorumlulukları; mevcut mevzuat ve standartlar konusunda yerel yönetimlerin bilgi, teknik ve mali açıdan yeterliliği; bu konudaki denetim sistemi hususlarında ilgili kurum/kuruluşlarca kontrol edilir olmalıdır.
Temel hedef; yeni oluşturulacak mekânsal alanlarda, "engelsiz fiziksel çevreler oluşturmak" ve mevcut mekânsal alanlarda "niteliğini iyileştirmek" ve "erişilebilirliği artırmak" olmalıdır. Engelli insanları unutmayalım! Topluma ve kente kazandıralım; kapalı kapılar arkasında bırakmayalım! Unutmamalıyız ki bir gün kapalı kapılar arkasında biz de olabiliriz. 10-16 Mayıs Engelliler Haftası sebebi ile Odamız; tüm toplum kesimlerini, kentlileri, merkezi ve yerel yönetimleri bu bilinçle hareket ve mücadele etmeye çağırmaktadır.
TMMOB ŞEHİR PLANCILARI ODASI
TRABZON ŞUBESİ
