Ankara`nın şehirlerarası otobüs terminali olarak hizmet veren AŞTİ`nin taşınacağı haberleri geçtiğimiz günlerde basına yansımıştır. AŞTİ planları ile ilgili basına beyanat veren Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, AŞTİ`nin Çevre Yolu ile Natoyolu Caddesi`nin kesiştiği alana taşınacağını, mevcut AŞTİ alanına ise yeni bir AVM inşa edileceğini ve Ulus esnafının bu alana taşınacağını belirtmiştir.
Terminal alanlarının yer seçimlerinde iki önemli husus dikkate alınmalıdır. Öncelikle terminal alanı yolcu alma/bırakma faaliyetlerinin etkin ve güvenli bir biçimde sürdürebilmesi için kent ile gerçek manada bütünleşmelidir. Otobüs terminal yerinin maliyet, zaman ve güzergâh unsurlarını en iyileyen bir konumda yer alması gerekmektedir. Bunun için de etkin ulaşım çözümleri üretilmelidir. Diğer önemli unsur ise terminalin kurulduğu yere getireceği ilave trafik yüküdür. Ankara`nın mevcut terminal alanı AŞTİ, gerek Ankaray bağlantısıyla kentin raylı sistemleriyle bütünleşmesi, gerek terminali kullanan otobüslerin Sabancı Bulvarı aracılığıyla kent içi trafiğe minimum etki ederek AŞTİ`ye ulaşmaları sebebiyle bu iki hususu karşılamaktadır. Fakat görülmektedir ki, kent merkezine, ulaşım altyapısına ve koridorlarına uzak olan yeni otogar alanına şehir merkezinden veya şehrin ilçe, belde ve köylerinden ulaşım planlanan bölgeye ciddi bir trafik yükü getirecektir. Bu nedenle yeni terminal yapılmadan önce gerekli ulaşım ve altyapı yatırımları yapılmalı, getireceği trafik yükü, geliştirilen toplu ulaşım ve diğer ulaşım çözümlemeleri ile en aza indirgenmelidir.
Ülkemizde ulaşımda hızlı tren ağı ve havayolu taşımacılığı günden güne ön plana çıkmaktadır. Ankara ülkemiz ulaşım yatırımlarında hızlı tren ağının ve yurtiçi havayolu taşımacılığının merkez noktası haline gelmiştir. Başkent niteliği ve coğrafi konumu nedeniyle bu rolü artarak devam edecektir. Bu sebepledir ki, 1995 yılından beri Ankara`ya hizmet veren AŞTİ`nin taşınması kararına gerekçe olarak gösterilen "yetersizliği" tartışmalarında, taşımacılık konusundaki gelişmeler bütüncül bir planlama öngörüsü için özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
Ankara Büyükşehir Belediyesi son yıllarda ulaşıma ilişkin önemli yatırımlar ortaya koydu ve bizler de bu yatırımların bütüncül bir plan çerçevesinde yapılması gerekliliğini daha önce birçok defa dile getirdik. Ancak, yine yeni bir ulaşım yatırımı kamuoyuna duyurulurken olması gereken bu bütüncül yaklaşım göz ardı edilmektedir. Anlaşılan o ki; Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından Gazi Üniversitesi`ne yaptırılan ve teslimi üzerinden neredeyse iki yıl geçmiş olmasına rağmen kamuoyuna duyurul(a)mayan, onaylanmayı bekleyen Ankara Ulaşım Ana Planı bir kez daha göz ardı edilmekte ya da usulsüz bir şekilde uygulanmaktadır.
Konuyla ilgili dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri de boşaltılması planlanan AŞTİ`nin mevcut alan özellikleridir. Bilindiği üzere mevcut AŞTİ alanı Atatürk Orman Çiftliği arazisidir ve bu alana terminal yapılması amacıyla Ankara Büyükşehir Belediyesi`ne tahsis edilmiştir. Ankara`nın iki önemli ana arteri üzerinde kalan AŞTİ alanında yağma planlarının yapılmaya başlandığı ve alanda bir AVM`nin inşa edileceği duyurulmaktadır. AOÇ arazilerini yağmalamayı görev edinmiş zihniyete karşı her türlü direnişi sergileyeceğimizi bir kere daha duyurmak isteriz. Diğer taraftan bugün AŞTİ`nin bulunduğu alandaki tüm ulaşım altyapısı, (Ankaray hafif raylı sisteminin bu noktaya uzatılması, İstanbul yolu bağlantısı vb.) zaman içerisinde bu terminal alanına kent içerisinden ulaşımı sağlamak ve şehirlerarası otobüslerin ulaşım bağlantılarını sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. Kamu yararı dikkate alınarak oluşturulmuş bu altyapının tamamı zaman içerisinde alana kurulacağı belirtilen AVM ve rezidans sahiplerinin hizmetine geçirilecektir. Daha net ifade edersek sadece AŞTİ`nin bulunduğu alan değil, kent içerisinde kamu kaynakları ile oluşturulmuş tüm altyapı sistemi sermaye sahiplerine peşkeş çekilecektir.
Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Melih Gökçek açıklamalarında AŞTİ alanına inşa edilecek AVM`ye Ulus Tarihi Kent Merkezi düzenlemesiyle yıkılacak olan iş merkezlerinde ticari hayatlarına devam eden Ulus esnafının taşınacağını belirtmektedir. Ulus Tarihi Kent Merkezi için alınan kararlar ve gerçekleştirilen planlarla ilgili olarak, Odamızın hukuki mücadele sürdürdüğü bilgileriniz dâhilindedir. (bkz: http://spoankara.org/index.php/basin-aciklamalari/ankara-ube/1439-ulus-tarihi-kent-merkezi-planlar-ve-planlarla-ilgili-mahkeme-kararlar-hakknda-bilgilendirme). Şubemizin yargı sürecini titizlikle takip ettiği ve plan iptali kararları aldırdığı ve hâlihazırda yürürlükte bir planı bulunmayan Ulus Tarihi Kent Merkezi ile ilgili yapılan bu açıklama ülkemizde yargı kararlarının siyasi mercilerin elinde maalesef ki dikkate alınmayan yazınlar haline geldiğini bir kez daha ispat etmektedir. Sayın Gökçek`e Ulus Tarihi Kent Merkezi düzenlemesini neye dayanarak gerçekleştireceğini soruyoruz. Ayrıca böyle bir planın ortaya konması halinde şu an farklı ticari kimliklerle tarihi kent merkezi niteliği taşıyan ve Ankaralıların yoğun olarak kullandıkları Ulus, böylesine ciddi bir ticari fonksiyonun koparılması ile hızla kan kaybedecek, kent merkezi niteliğini yitirecektir. Böyle bir durumda Ulus`un bir çöküntü alanına dönüşmesi kaçınılmaz bir sondur.
Görüleceği üzere bu süreç basitçe AŞTİ`deki terminalin başka bir yere taşınması süreci değildir. Tüm Ankara`da ulaşım ve altyapı altüst edilerek, kamuya hizmet için kurgulanmış bir sistem sermayeye peşkeş çekilerek, hukuksuz bir şekilde ilerleyen yeniden yıkım ve yapım süreci tasarlanmaktadır. Bu yıkım ve yapım süreçlerinde Ankara kenti için kısa, orta ve uzun vadede telafi edilmesi güç bir süreç yaşanacaktır. Bu sürecin yaşanmaması için acil olarak konu üzerinde bütüncül, katılımcı süreçlerin yürütülmesi gerekmektedir.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
