TMMOB �ehir Planc�lar� Odas�

BASIN A�IKLAMALARI

SUR�� KA�P DE��KL��NE �L��K�N TEKN�K RAPORUMUZ

BASIN A�IKLAMALARI

Yay�na Giri� Tarihi: 2017-01-12
G�ncellenme Zaman�: 2021-09-21 16:11:24
Yay�nlayan Birim: D�YARBAKIR

�

S�z konusu plan de�i�ikliklerinde yap�lan teknik inceleme sonucu itiraz�m�z�n gerek�eleri a�a��da detayl� bir �ekilde a��klanmaktad�r;

1. S�z konusu plan de�i�ikli�i ile Sur i�inde geleneksel tarihi dokunun hi�e say�ld��, tescili yap�lar�n g�rmezden gelindi�i, mevcut plandaki kentsel donat� alanlar�n�n kald�r�ld��, bir�ok yap�n�n y�k�m�n�n �ng�r�ld��, Has�rl� Mahallesinde iki adet, Cemal Y�lmaz, �skender Pa�a, Melik Ahmet ve Ali Pa�a mahallelerinde ise birer adet olmak �zere toplamda 6 karakol in�a edilece�i; bu karakollar�n hem ana akslarla olan hem de kendi aralar�ndaki ula��m ba�lant�lar�n�n �ok ciddi oranda yol geni�letmelerle sa�lanaca�� ve Suri�i�nin y�k�mlardan sonra bug�ne ula�an dokusunun da zarar g�rmesine neden olacak ciddi kararlar �nerdi�i g�r�lmektedir. S�z konusu plan de�i�ikli�i ile geli�tirilen kararlar mevcut tarihi dokunun bozularak ba�ka bir �ehreye d�n��mesini g�stermektedir.

2. Plan de�i�ikli�i ile �ng�r�len karakol alanlar� detayl� olarak incelenmi� olup;

� Alipa�a Mahallesi�nde bulunan 276 ve 277 nolu adalar�n tamam�n�n mevcut koruma ama�l� imar planlar�nda Konut Alan� olarak planl� oldu�u, alanda 3 tescilli yap� olmak �zere toplam 21 adet yap�n�n bulundu�u; re�sen onaylanan plan de�i�ikli�i ile alanda bulunan n�fus, tescilli yap�lar ve geleneksel dokunun g�z ard� edilerek alan�n tamam�n�n "Resmi Kurum Alan�" (Emniyet Hizmet Alan�)olarak planland��;

� Melik Ahmet Mahallesi�nde bulunan 322 Ada 57 No�lu parselin y�r�rl�kte bulunan KA�P`te "Sosyal Tesis Alan�" olarak planlanm�� oldu�u, alanda 2 adet tescilli yap� bulundu�u, re�sen onaylanan KA�PD ile alanda bulunan tescilli yap�lar ve geleneksel dokunun g�z ard� edilerek alan�n tamam�n�n "Resmi Kurum Alan� (Emniyet Hizmet Alan�)" olarak planland��, kald�r�lan Sosyal Tesis Alan�na kar��l�k olarak yeni bir alan ayr�lmamas�n� Mek�nsal Planlar Yap�m Y�netmeli�inin 26. Maddesinin 2 ve 3 bendine g�re ayk�r� oldu�u, s�z konusu parselde bulunan tescilli yap�da �ng�r�len fonksiyon de�i�ikli�inin yap�lar �zerinde �e�itli tadilatlar yap�lmas�n� gerektirece�i, Fonksiyon de�i�ikli�i i�in yap�lacak bu tadilatlar�n yap�larda kal�c� has�rlara sebep olaca��, Yap�lar�n farkl� fonksiyonda kullan�lmas�, kullan�m yo�unlu�u ve kullan�c� profilinin de�i�mesinin, yap�n�n �mr�n� azaltaca�� ve yap�da geri d�n�� olmayan hasarlar b�rakaca��

� �skenderpa�a Mahallesinde bulunan 136 ada 24, 28, 31, 32, 33, 36, 37, 38, 39,41, 70, 71,74, 75, 89, 106, 107, 109 no`lu parsellerin y�r�rl�kte bulunan KA�P`de Konut Alan� ve Park olarak planl� oldu�u, alanda toplam 28 adet yap�n�n bulundu�u, re�sen onaylanan KA�PD ile alanda bulunan n�fus ve geleneksek dokunun g�z ard� edilerek alan�n tamam�n�n Resmi Kurum Alan� (Emniyet Hizmet Alan�) olarak planland��

� Fatih Pa�a mahallesinde bulunan 647 No`lu adan�n tamam�n�n y�r�rl�kte bulunan KA�P`da Konut Alan� olarak planl� oldu�u, alanda toplam 38 adet yap�n�n bulundu�u, re�sen onaylanan KA�PD`de alanda bulunan n�fus ve geleneksek dokunun g�z ard� edilerek alan�n tamam�n�n "Resmi Kurum Alan�" (Emniyet Hizmet Alan�) olarak planland��

� Fatih Pa�a Mahallesi 189 Ada 20 No�lu parselin y�r�rl�kte bulunan KA�P`da �lk��retim Tesis Alan� olarak planlanm�� oldu�u, alanda 2 adet yap�n�n bulundu�u; re�sen onaylanan KA�PD ile alanda bulunan yap�lar�n g�z ard� edilerek alan�n tamam�n�n Resmi Kurum Alan� (Emniyet Hizmet Alan�) olarak planlanm�� oldu�u, kald�r�lan �lk��retim Tesis Alan�na kar��l�k olarak yeni bir alan ayr�lmad��ndan dolay� Mekansal Planlar Yap�m Y�netmeli�inin 26. Maddesinin 2. ve 3. bendine ayk�r� oldu�u; s�z konusu parselde bulunan ve S�leyman Nazif �lkokulu olarak kullan�lan tescilli yap�lar�n fonksiyonun de�i�tirilerek Emniyet Hizmet Alan� olarak kullan�lmas�n�n mevcut yap�lar �zerinde �e�itli tadilatlar yap�lmas�n� gerektirece�i, fonksiyon de�i�ikli�i i�in yap�lacak bu tadilatlar�n yap�larda kal�c� hasarlara sebep olaca��, yap�lar�n farkl� fonksiyonda kullan�lmas�, kullan�m yo�unlu�u ve kullan�c� profilinin de�i�mesinin yap�n�n �mr�n� azaltaca�� ve yap�da geri d�n�� olmayan hasarlar b�rakaca��;

� Has�rl� Mahallesi 673 Ada 78, 79, 80, 84, 85, 86, 87, 88 No�lu Parsellerin y�r�rl�kte bulunan KA�P`da �lk��retim Tesis Alan� olarak planlanm�� oldu�u, alanda 1 adet yap� bulundu�u; re�sen onaylanan KA�PD ile alanda bulunan yap�lar�n g�z ard� edilerek alan�n tamam�n�n Resmi Kurum Alan� (Emniyet Hizmet Alan�) olarak planlanm�� oldu�u, kald�r�lan �lk��retim Tesis Alan�na kar��l�k olarak yeni bir alan ayr�lmad��ndan dolay� Mek�nsal Planlar Yap�m Y�netmeli�inin 26. Maddesinin 2. ve 3. bentlerine ayk�r� oldu�u;

tespit edilmi�tir.

3. S�z konusu KA�PD ile getirilen kararlar�n tamam�n�n sadece g�venlik odakl� gerek�elendirildi�i ve bu gerek�elerle Suri�inin savunma odakl� geli�tirildi�i ve bu yakla��m ile de planlama bir savunma arac�na d�n��t�r�lmektedir. S�z konusu savunma odakl� yakla��m di�er t�m de�erleri de g�z ard� etmekte ve genel �ehircilik ilkelerine, disiplinler aras� planlama esaslar�na ve kamu yarar�na ayk�r�l�k te�kil etmektedir.

4. Plan de�i�ikli�i a��klama raporu incelendi�inde s�z konusu de�i�ikli�in gerek�esinin g�venlik amac�yla yap�ld�� a��k�a belirtilmi� olup Sur ��inin D�nyaya mal olmu� bir miras alan� oldu�u ve kentsel dokuda yap�lacak her bir m�dahalenin geri d�n�� olmayacak kay�plar yarataca�� tamamen g�z ard� edilmi�tir. Plan raporu bu �zelli�i nedeniyle kendi i�inde de son derece tutars�zl�k g�stermektedir. Raporun giri� k�sm�nda kentin de�erlerinden s�z edilmekte iken, bu de�erleri var eden kentliye kar�� savunma odakl� i�levler �nerilmekte, bu i�levleri yerine getirecek yap�lar�n in�as� i�in kentin �zg�n de�erlerine zarar verilmekte, ayn� zamanda da D�nya Miras Listesi�ne kabul edilmi� bir alan�n evrensel niteliklerine ayk�r� bir yakla��m g�sterilmektedir.

5. Suri�i KA�PD mahalle sakinleri, hak sahipleri, kirac�lar, m�lks�zler, b�lge halk�, meslek odalar�, sivil toplum kurulu�lar� gibi s�rece d�hil edilmesi gereken kentin t�m bile�enlerinin g�r�� al�nmadan merkezi bir kararla yap�lm��t�r. S�z konusu kentin bile�enlerinin g�r�� Anayasan�n sosyal devlet ilkesi kapsam�nda al�nmas� gerekli oldu�u gibi Mek�nsal Planlar Yap�m Y�netmeli�i genel esaslar Madde 7. (j Bendi) "Planlar�n haz�rlanmas�nda plan t�r�ne g�re kat�l�m sa�lanmak �zere anket, kamuoyu yoklamas� ve ara�t�rmas�, toplant�, �al��tay, internet ortam�nda duyuru ve bilgilendirme gibi y�ntemler kullan�larak kurum ve kurulu�lar ile ilgili taraflar�n g�r��lerinin al�nmas� esast�r" �art� getirilmi�tir. Bu �ekilde k�sa vadeli politikalarla kat�l�mc� s�re�lerden yoksun, merkezden �retilen planlar genel �ehircilik mevzuatlar� kapsam�nda kat�l�mc� bir �ekilde yap�lmas� ilkesine ayk�r�d�r.

6. Bu s�re�te plan de�i�ikli�i yap�lan alan�n b�y�k bir k�sm�nda hak sahiplerinin �o�unun yerinden edildi�i, ya�amsal ve kentsel hi� bir ��enin kalmad�� g�r�lmektedir. S�z konusu plan de�i�ikli�inin yeniden bir sosyolojik et�d �zerine kurulmas� gereklili�i a�ikard�r. KA�PD`nin sosyal et�dlerinin ge�erlili�i, ya�ayan kitlesel g�� ve n�fus profilinin de�i�mesi ile birlikte ortadan kalkm��t�r. Sava� sonras� ola�an�st� �artlarda sosyal kat�l�m ilkelerini yerine getirecek bir yakla��mla ele al�nmas� gerekmekteyken, de�i�en n�fus ve sosyal profil unsurlar�na herhangi bir referans yap�lmam�� olmas�, plan de�i�ikli�inin bilimsel zemininin olmad��n�n a��k g�stergesidir.

7. KA�PD Plan Uygulama H�k�mlerinin 3.15 Maddesinde ge�en ve Uygulama �mar Planlar� i�in tan�mlanan"� planlama alan�nda �evre ve �ehircilik Bakanl�� taraf�ndan belirlenen alanlarda haz�rlanacak kentsel tasar�m projeleri bu plan�n ekidir. Bu plan ve h�k�mlerinde yer almayan uygulamaya d�n�k esaslar Kentsel Tasar�m veya Mimari Projelerde belirlenir" h�km�, 3.31.1. Maddesinde ge�en "Koruma ama�l� uygulama imar plan� ile mimari proje aras�nda konunun gerektirdi�i detaya ba�l� olarak; 1/500 ve 1/200 veya 1/100 �l�eklerde haz�rlanan uygulama ve yap�m s�re�lerinin belirlendi�i projedir. Bu projede tescilli parseller d��nda, plan de�i�ikli�ine konu olmaks�z�n yap� formlar�n�n b�y�kl�k, konum ve i�levleri belirlenir" h�km� ile 3.31.2. Maddesinde ge�en "Planlama alan�nda �evre ve �ehircilik Bakanl��nca belirlenen t�m kapal� ve a��k kullan�m alanlar�n�n uygulama s�reci, plan�n eki olan Kentsel Tasar�m Projesi do�rultusunda ger�ekle�tirilir" h�k�mleri mevcutta onayl� olmayan projeleri de bu plan�n eki olarak saymakta ve kentsel tasar�m veya mimari projeleri herhangi bir onay durumu gerektirmeden �izen mimar/planc�lar�n inisiyatifine b�rakarak Suri�inde ger�ekle�tirilecek projelerin denetimsiz bir �ekilde onayl� say�lmas�na neden olmaktad�r. Bu durum a��k�a planlama ilke ve esaslar�na ayk�r�d�r.

8. KA�PD Plan Uygulama H�k�mlerinin 5.19.1. maddesinde belirtildi�i �zere "�Bu alanlarda yap�lacak olan hizmet binas�, m��temilat ve �evre duvarlar� i�in Yen�ok:8m. dir." �baresi geleneksel sokak dokusunun ve perspektifinin bozulmas�na sebep olacakt�r. Yap�lmas� �ng�r�len karakollar�n bulundu�u baz� parsellerin cepheleri 100 metreyi bulan cephe uzunlu�u ile yap� y�ksekli�i- yol geni�li�i oran� kentsel tasar�m a��s�ndan uygun olmayaca�� i�in soka��n ve kom�u parsellerin g�ne� alma s�resi ve alan�n� do�rudan etkileyecektir. Buna ek olarak, dar sokaklardaki �nerilen bu sa��r cephe uygulamalar� insan �l�e�inde olmamas� sebebiyle soka�� kullananlar�n psikolojisi �zerinde olumsuz etki yaratacakt�r.

9. KA�PD Plan Uygulama H�k�mlerinin 5.18. maddesinde "Bu plan ve plan h�k�mleri ile eklerinin uygulanmas� sonucunda olu�acak �n bah�e mesafelerine doku sa�l�kla�t�rmaya y�nelik olarak (t�m yollardan) hi�bir durumda duvar, �it, direk yap�lamaz a�a� dikilemez. �n bah�e mesafeleri bu plan kapsam�nda haz�rlanacak Kentsel-Tasar�m Projesi do�rultusunda d�zenlenir." �eklinde belirtilmi�tir. Kamu g�venli�i iddias� ile �nerilen bu maddede, yap� kullan�c�lar�n�n g�venli�i g�z ard� edilmi�tir. Konuta ba�l� olan �zel ve yar� �zel alanlar, kullan�c�n�n r�zas� d��nda kamuya a��k hale getirilerek, ya�am alanlar�n�n mahremiyeti ihlal edilmi�tir. Bu �er�evede yap�lan t�m de�i�iklikler yap�lar�n ileride konut olarak kullan�m�n� zorla�t�rarak, ticari olarak kullan�lmas�n� te�vik edece�i g�r�lmektedir.

10. KA�PD Plan Uygulama H�k�mlerinin 5.20. maddesi "Sur i�inde surlar�n etraf�ndaki ta��t yolu asfalt yap�labilir." �eklinde belirtilmi�tir. Bu maddede yerel malzeme kullan�m� zorunlulu�u getirilmemesi, sokak dokusunu bozacak ve asfalt kullan�m� ile yol kotunun su basman kotunu a�arak yap�y� su basma riski ile kar�� kar��ya b�rakacakt�r.

11. KA�PD incelendi�inde, mevcut yap�lar�n y�k�larak yeni yol a�ma ve yol geni�letilmesi sonucu olu�acak art�k parsellerin kullan�m�na dair herhangi bir karar�n bulunmamas� plan b�t�nl��nde belirsizli�e sebep olmaktad�r.

12. KA�PD`de 1`den 8`e kadar numaraland�r�larak plana i�lenen rakamlar�n ne anlam ifade etti�i belirsiz olmakla birlikte plan lejant�nda da a��klamalar�na yer verilmemi�tir. Bu durum planda tan�m� olmayan kararlar olu�turmaktad�r.

13. Taraf�m�zca yap�lan tespitlere g�re yeni a��lacak yollar ve Emniyet Hizmet Alanlar� olarak ayr�lan alanlar i�erisinde 17 adet tescilli yap�, 42 adet Korunmaya De�er Geleneksel Yap� olmak �zere toplamda 976 adet yap�n�n plan karar� ile y�k�m� �ng�r�lmektedir. Tescilli yap�lar�n korunaca�� iddia edilen bu planda, yeni yollar�n a��laca�� ve Emniyet Hizmet Alanlar�n�n kurulmas�na ili�kin al�nan kararlara ra�men bu yap�lar�n nas�l korunaca�� ile ilgili bir a��klama bulunmamaktad�r.

14. Oysa Koruma Ama�l� �mar Planlar� korunmaya de�er somut ve somut olmayan de�erlerin s�rd�r�lmesi ve kentsel geli�menin nas�l olmas� gerekti�ine ili�kin vizyonun belirlenmesi amac�yla yap�l�r. Yap�lan KA�PD ise, y�k�ma u�ram�� b�lgenin bir an �nce yeni projelerle ihya edilmesi ve yeni i�levlerin eklenmesine odaklanm�� olup, korumaya de�er nitelikleri g�z ard� etmi�tir.

15. Kentsel Tasar�m Projeleri ile ilgili KA�PD`de �st �l�ekte b�t�nc�l hi�bir karar�n al�nmamas� plan b�t�nl��n�n bozulmas�na ayr�ca KA�P`e ba�l� kalmadan geleneksel kent dokusuna m�dahale edilmesine sebep olmaktad�r.

16. KA�PD Plan a��klama raporunda yol de�i�iklikleri ve geni�letmelerinin gerek�esi olarak "g�venlik, servis hizmetleri, yang�na kar�� itfaiye ara�lar�n�n, sa�l�k hizmetleri i�in ambulans ara�lar�n�n ge�i�ini kolayla�t�racak yollar bulunmamaktad�r" denilmektedir. S�z konusu KA�PD`de a��lan yollar�n sadece plan de�i�ikli�i ile planlanan "Emniyet Hizmet Alanlar�"na hizmet etti�i g�r�lmektedir. Ayr�ca Sur i�i gibi kadim bir kent dokusuna sahip olan yerle�melerin itfaiye, ambulans gibi kamusal ihtiya�lar� modern teknolojik ��z�mler �retilerek kar��lanabilecekken bu ihtiya�lar gerek�e g�sterilerek kentsel dokuya zarar verecek y�k�mlar plan kararlar� ile me�rula�t�r�lmaktad�r.

17. KA�PD alanda ola�an�st� hal s�reci ve soka�a ��kma yasaklar� devam ederken yo�un g�venlik ko�ullar�n�n uyguland�� bir s�re�te yap�lm��t�r. Hen�z y�k�mlar�n sa�l�kl� bir tespiti ve bu tespitlerin yeterli bir analizi dahi yap�lamam��t�r. Plan kararlar�, ciddi hasar g�rm�� son derece de�erli bu alandaki y�k�mlar�n ve mevcut durumun somut ve somut olmayan sorunlar�n�n tespitinin ard�ndan al�nmal�d�r. Dolay�s�yla bu s�re�te yap�lan planlama ve uygulama s�re�leri sa�l�kl� bir plan �retme ve uygulama ko�ullar� bar�nd�rmamaktad�r. Planlar, ola�an�st� g�venlik ko�ullar�n�n kald�r�ld�� ya�am�n normalle�ti�i bir d�nemde yap�lmal�d�r. Ola�an�st� g�venlik politikalar� �zerine kent-�ehir in�as�n�n yap�lmas� genel �ehircilik ilkelerine ve planlama esaslar�na uygun de�ildir.

Kent toplumsal olarak �retilir, toplumsal b�t�n duru�lar�n ve birle�enlerin dinamizmi ile d�n��r. Kentin d��ar�dan ve yukar�dan d�n��m planlar� ile ya�ayan halk�n kentlilerin r�zas�, katk�s�, s�z� ve itiraz� dinlenmeksizin d�n��me a��lmas� kent hakk�n�n ihlalidir. �nsan� g�zetmeyen hi�bir �slah ya da plan de�i�ikli�i d��n�lemez. Bu ko�ullarda haz�rlanm�� bir KA�P revizyonunun h�zla bir imar plan� yapmaktan �te niyeti olmad��, evrensel hak ve ilkelere itibar etmedi�i, b�lgenin korumaya de�er niteliklerini ve bununla ili�kili ya�am hakk�n� dikkate almad�� a��kt�r.
Peyzaj Mimar�, Sanat Tarih�isi, Sosyolog imzas� da ta��yan, Bakanl��n�z taraf�ndan re�sen onaylanan bu planda ismi ge�en disiplinlerin plan de�i�iklik kararlar�nda herhangi bir bilimsel kontrol ve tahdit katk�s� g�r�lmemektedir. Kentin �at��ma sonras� n�fus yap�s�ndaki niteliksel ve niceliksel b�y�k d�n��m, yeni peyzaj nitelikleri, somut ve somut olmayan k�lt�r varl�klar�n�n yeni durumuna dair en k��k bir bilimsel �al��ma veya tespit olmadan koruma ama�l� imar plan�n�n de�i�tirilmesi bilim ve toplumsal fayda d��d�r.

Yukar�da detayl� bir �ekilde a��klanan gerek�elerden dolay�, Diyarbak�r �li, Sur �l�esi s�n�rlar� i�erisinde bulunan 187 hektarl�k alanda taraf�n�zca re�sen onaylanan 1/5000 �l�ekli Koruma Ama�l� Naz�m �mar Plan� De�i�ikli�i ve 1/1000 �l�ekli Koruma Ama�l� Uygulama �mar Plan� De�i�ikli�i 3194 Say�l� �mar Kanunu, Planl� Alanlar Tip �mar Y�netmeli�i, Mek�nsal Planlar Yap�m Y�netmeli�i, Genel �ehircilik ilkeleri ve Planlama esaslar�na ayk�r� olmas� nedeniyle iptali konusunda gere�ini bilgilerine sunar�z.

TMMOB Diyarbak�r il Koordinasyon Kurulu

T�m�

Banka Hesap No'lar�m�z:

�erez Politikas� & Gizlilik S�zle�mesi

Site ��i Arama

�erez Politikas� & Gizlilik S�zle�mesi