Anayasa ve Kıyı Kanunu uyarınca kıyıları korumakla ve kıyılardan herkesin eşit ve serbest yararlanma hakkını sağlamakla görevli olan Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın, hukuka aykırı olarak kıyı, dolgu ve sahil şeritlerini yapılaşmaya açan düzenlemelerine yargı dur dedi.

Anayasa gereği herkesin malı olan kıyıların, hiçbir şekilde kamu yararını ortadan kaldıracak veya engelleyecek ya da özel mülkiyete konu olacak veya dönüştürecek şekilde kullanılamayacağı çeşitli kereler Anayasa Mahkemesi kararlarında da açıkça belirtilmişti. Buna karşın anılan yönetmelikle doğal servet ve kaynak niteliğindeki kıyıların özelliğini kaybettirmeyi amaçlayan çalışmalar yapılıyor. Anılan yönetmelikle, toplumun eşit ve ortak olarak yararlandığı kıyı alanlarının, turizmden gelir elde etme, deniz turizm ve ticaretinde rekabet etme gerekçeleriyle, toplumun kullanımına kapatılmasına ve tahrip edilmesine olanak sağlanıyor. Devletin Anayasa ile belirlenmiş en temel görevlerinden olan, doğal, kültürel, çevresel ve toplumsal değerlere sahip çıkması gerekliliği göz ardı ediliyor.

Kıyı alanlarının Anayasa ve Kıyı Kanununda tanımlanan ilke ve koşulları aşan bir biçimde yapılaşmaya açılmasına yol açan bu Yönetmelikle, çocuklarımıza borçlu olduğumuz kıyılar elden çıkarılıyor. Yargının iptal ettiği bu Yönetmeliğe göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca Galata ve Ataköy gibi çok değerli bölgelerde kıyıları yapılaşmaya açan plan onamaları yapıldığı bilgilerinin Odamıza ulaştığı göz önüne alındığında, bu düzenlemeye göre kıyılarda yaşanan tahribatın boyutları kendini daha açık gösteriyor.

Oysa, Danıştay kararında da açıkça vurgulandığı üzere; "Anayasa ve Kıyı Yasası hükümlerine aykırı olarak kıyılardan herkesin eşit ve serbest yararlanma hakkını ortadan kaldıracak veya sınırlandırabilecek herhangi bir tasarrufta bulunulması mümkün değildir." Bu yönetmelikle ise, "...kıyıdaki dolgu alanlarında ve sahil şeridinde yapılabilecek yapıları sınırlı olarak sayan Kıyı Kanununa aykırı olarak Yönetmelikle yapılaşma hakkı genişletilmiştir." Bu nedenle, Anayasa ve Kıyı Kanuna aykırı olduğu için durdurulan bu Yönetmelikle düzenlenen;

• Kıyı, dolgu ve kurutma alanlarının ve sahil şeritlerinin imar planı kararları ile yapılaşmaya açılması,

• Bu planlar uyarınca ya da hiç bir plan olmaksızın hukuksuzca, kıyı, dolgu ve kurutma alanları ile sahil şeritlerinde yeme-içme tesisleri, alışveriş merkezleri, konaklama üniteleri gibi yapılaşmaları içeren Kruvaziyer liman projeleri gerçekleştirilmesi,

• Sahil şeridindeki kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlarda turizm yapı ve tesisleri yapılması,

• Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazların özel mülkiyete konu edilmesi, kullanım hakkı verilmesi ve kiralanması,

• Kıyıların doğal ve kültürel özellikleri dikkate alınmadan, kıyıyı tahrip edecek turizm amaçlı kullanım kararları getirilmesi,

• Doldurma ve kurutma yoluyla kazanılan arazilerin, turizm amaçlı tesisler yapılmak suretiyle özelleştirilmesi veya özelleştirme kapsamına alınması,

biçimindeki uygulamaların yargı kararı uyarınca derhal durdurulması gerekmektedir.

Anayasaya, Kanuna, toplum yararına ve planlama ilkelerine aykırı olan, hukuka uyarlılık bulunmayan, doğal kaynaklarımızı tahrip eden bu tür uygulamaların önlenmesi için tüm vatandaşların ve kamuoyunun sorumlulukları olduğu açıktır.

Şehir Plancıları Odası olarak; kamu yararı amacıyla hazırlanan ve kıyıları, dolgu alanları ve sahil şeritlerini korumaya yönelik kararlar getirmek amacıyla hazırlanan imar planlarını da işlevsizleştiren, hukuka ve kamu yararına aykırı böylesi iş ve işlemlerin karşısında durma kararlılığımızı bir kez daha kamuoyuna duyuruyor, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'nı Anayasaya, hukuka uymaya, kıyılarımızı ve doğal varlıklarımızı korumaya ve toplum yararına kullanılmasını sağlamaya çağırıyoruz.

Saygılarımızla,

TMMOB Şehir Plancıları Odası Yönetim Kurulu