GÖKOVA KÖRFEZİ İMARA AÇILDI MI?
Muğla İli Sınırları İçerisinde Bulunan Bazı Alanların "Kesin Korunacak Alan" Olarak İlan Edilmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı 16.03.2018 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Bakanlar Kurulu Kararının yayınlanmasının ardından Gökova Körfezinin imara açılmış olduğu ile ilgili basın kuruluşlarında çeşitli iddia ve haberler yer almakta olduğunu öğrenmiş bulunmaktayız. Kamuoyunu aydınlatmak amacı ile Şubemizce basın açıklaması yapılması zorunluluğu doğmuştur.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında kalan "Doğal Sit Alanları"na yönelik; 2012 yılında yürürlüğe giren "Korunan Alanların Tespit, Tescil Ve Onayına İlişkin Usul Ve Esaslara Dair Yönetmelik" kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanan "Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu" çerçevesinde Muğla İli sınırlarında 31 adet paftadan oluşan doğal sit alanlarının yeniden değerlendirilmesine ilişkin faaliyetler 2016 yılında ortaya çıkmıştır. Sit Alanlarının yeniden değerlendirilmesi konusu o günden bu yana kamuoyunda tartışılmakta olup; konuya ilişkin 07.11.2016 tarihinde Şubemizce yerel basın kuruluşlarında da yer bulan basın açıklaması yapılmıştır. Ülkemiz ve Muğla İli`nin cennet köşelerinden olan Gökova Körfezini de kapsayan alanda doğal sit alanlarının yeniden irdelenmesi çalışması 644 ve 648 sayılı KHK`lar kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca sürdürülmekte olup, ilk olarak Gökova körfezinin bulunduğu bölgenin çalışmaları Aralık 2016 tarihinde Bakanlık Oluruyla (Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanları ve Nitelikli Doğal Koruma Alanları) onaylanmıştır. Ancak o dönemde Gökova Körfezi`ndeki Kesin Korunacak Hassas Alanlara yönelik herhangi bir karar getirilmemiştir. Son Dönemde ise 16.03.2018 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile daha önce karar üretilmemiş olan ve "1. Derece Doğal Sit Alanı" statüsü devam eden Akbük Koyu ile Bördübet Koyu arasındaki alanlar "Kesin Korunacak Hassas Alan" olarak ilan edilmiştir. Bu karar ile 31 paftadan oluşan Muğla`daki sit alanlarının yeniden değerlendirilmesi çalışmasının 1 paftası (Gökova Paftası ) tamamen hayata geçmiş durumdadır.
Sit alanlarına ilişkin güncel durumu anlayabilmek açısından eski ve yeni sit statü/ kavramlarının karşılaştırılması aşağıdaki gibidir;
1.Derece, 2.Derece ve 3.Derece Doğal Sit Alanlarına yönelik uygulamalar, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu`nun 728 sayılı Doğal (Tabii) Sitler, Koruma Ve Kullanma Koşulları İle İlgili İlke Kararı ile yürütülmektedir. Tartışmaya konu 2012 yılında yürürlüğe giren Yönetmelik`te "Korunan Alan" statüleri; "Kesin Korunacak Hassas Alanlar", "Nitelikli Doğal Koruma Alanları" ve "Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanları" olarak yeniden adlandırılmıştır. İki mevzuat arasındaki farkları incelediğimizde:
● 1.Derece Doğal Sit Alanlarında rekreasyon amaçlı günübirlik tesisler yapılıyorken, 2012 tarihli Yönetmelik ile birlikte yeniden tanımlanan Sit Kategorilerine göre bu alanlar "Kesin Korunacak Hassas Alanlar" olarak tanımlanmış olup, yapı yasağı getirilerek mutlak korunması gereken alan olarak belirlenmiştir.
● 2.Derece Doğal Sit Alanı olarak belirlenen alanlarda Turizm Yatırım ve Turizm İşletme Belgeli Turistik Tesislerin yapılabildiği alanlar iken, Yönetmelik ile bu alanlar Nitelikli Doğal Koruma Alanları şeklinde yeniden tanımlanarak çadırlı kamp alanları, bungalov ve günübirlik faaliyetlerin yapılabildiği alanlar olarak tanımlanmıştır.
● 3.Derece Doğal Sit Alanları "Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanları" şeklinde yeniden tanımlanmış olup, bu alanlar turizm ve yerleşme alanlarına izin veren alanlar olarak belirtilmiştir.
Gökova Körfezindeki Doğal Sit Alanlarını yüzölçümleri açısından değerlendirilecek olursa;
Kesin Korunacak Hassas Alanların Yüzölçümlerinin azaldığı, Nitelikli Koruma Alanı Yüzölçümlerinin ise arttığı anlaşılmaktadır. Kesin Korunacak Hassas Alanlarda yapı yasağı bulunmakla birlikte, Nitelikli Koruma Alanları ve Sürdürülebilir Koruma Kontrollü Kullanım Alanlarında ise Koruma Amaçlı İmar Planları yapılmadan herhangi bir yapılaşma mümkün değildir. Ancak unutulmamalıdır ki; sit alanlarının yeniden değerlendirilmesi çalışması bir imar planı çalışması olmamakla beraber özellikle sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanı olarak belirlenen yerlerde yapılaşma baskısını artıracak bir altlık durumundadır. Bu nedenle; Şubemiz ve meslek Odamızca konuya ilişkin gelişmeler yakından takip edilmekte olup, gerek Gökova Körfezi`nde gerekse Muğla İlimizde meslek alanımızı ilgilendiren imar planlarına ilişkin gerekli girişimler yapılmaktadır. Sonuç olarak; Muğla İlimizin doğal ve kültürel zenginliklerine yönelik akıl ve bilimden uzak atılacak her girişimin karşısında kararlılıkla duracağımızı, değerlerimizin gelecek kuşaklara aktarılması hususunda mücadelemize devam edeceğimizi kamuoyuna saygılarımızla duyuruyoruz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası
Muğla Şubesi Yönetim Kurulu
