TMMOB �ehir Planc�lar� Odas�

BASIN A�IKLAMALARI

M�LTEC� HEM�EHR�LER�M�ZLE B�R ARADA YA�AM ��N YEREL Y�NET�MLERE �A�RI

BASIN A�IKLAMALARI

Yay�na Giri� Tarihi: 2019-03-12
G�ncellenme Zaman�: 2019-03-12 18:10:06
Yay�nlayan Birim: �ZM�R

T�rkiye, tarihinin en b�y�k kitlesel d�� g�� hareketiyle kar�� kar��ya bulunmaktad�r. 2011 y�l�ndan itibaren Suriye Sava�� ertesinde T�rkiye`de ya�ayan kay�tl� Suriyeli M�lteci say�s� �ubat 2019 verilerine g�re 3 milyon 644 bin 342`dir. Ayn� veriler �zmir`de ya�ayan Suriyeli say�s�n� 142 bin 819 olarak belirtmi�tir ki bu say� �zmir`in toplam n�fusunun %3,31`ini olu�turmaktad�r. Bu say�ya uzun s�redir beraber ya�ad��m�z di�er �lkelerden gelen m�ltecileri ve kay�tlara ge�meyen m�ltecileri de katt��m�zda say� ku�kusuz daha da artacakt�r.

S�z konusu m�ltecilerin ba�ta bar�nma olmak �zere bir�ok ya�amsal ve kentsel hak ve hizmetten yararlanamad�� ve insani olmayan ko�ullarda kentlerde ya�amlar�n� s�rd�rd�� g�r�lmektedir. T�rkiye`de "ge�ici koruma" stat�s�nde de�erlendirilen Suriyeli M�lteciler ve di�er �lkelerden gelen m�lteciler ile ilgili olarak, merkezi idare d��nda yerel y�netimlerin de sorumluluklar� bulunmaktad�r. Zira, yerel y�netimlerin hizmet sunumu sorumlulu�u ve yetkisi en a��k �ekilde 5393 say�l� Belediye Kanunu`nun Hem�ehri Hukuku ba�l�kl� 13. Maddesi`nde belirtilmi�tir. Bu maddeye g�re sadece bir yerde ya��yor olmak hem�ehrili�in edinilmesi i�in yeterli olmakla beraber belediye hizmetlerinden yararlanma ko�ulunu da yerine getirmektedir. Dolay�s�yla m�ltecilerin yerel y�netimlerin hizmet sunumu kapsam� d��nda tutulmas� m�mk�n de�ildir.

Bu kapsamda TMMOB �ehir Planc�lar� Odas� �zmir �ubesi taraf�ndan, �zmir il s�n�rlar i�erisindeki 30 il�e belediyesine ve �zmir B�y�k�ehir Belediyesine, belediye sorumluluk b�lgeleri i�erisinde ya�ayan ge�ici ya da uluslararas� koruma stat�s�nde bulunan m�lteciler hakk�nda sorular y�neltilmi� ancak dilek�elere yaln�zca 16 belediyeden yan�t gelmi�tir. Belediyelerin verdi�i hizmetler ve planlama �al��malar�nda m�ltecilerin durumu hakk�ndaki sorular� da i�eren dilek�elere gelen yan�tlarda yaln�zca bir belediyenin sorumluluk b�lgesinde ya�ayan m�lteci say�s� ile ilgili bilgi verdi�i, di�er belediyelerin ise herhangi bir veriye sahip olmad�klar� ��renilmi�tir. M�ltecilere y�nelik ne t�r hizmetleri sa�land�� ve hangi faaliyetlerin y�r�t�ld�� ile ilgili soruya ise, be� belediye hizmet ve faaliyetleri ile ilgili bilgi verebilmi�tir. Be� farkl� belediyeden gelen yan�tlarda sa�lanan hizmet ve faaliyetler ise �u �ekildedir; 1-5 ya� grubu Suriyeli �ocuklara s�t da��t�m� yap�ld��, oyuncak ve k�l�k k�yafet yard�m� yap�ld��, Halk E�itim Merkezi arac�l��yla T�rk�e okuma yazma kursu verildi�i, il�edeki muhtarlara m�ltecilerin y�nlendirilmesi ve haklar� konusunda bilgilendirilmesi i�in toplant�lar yap�ld��, Suriyeli kad�nlar i�in empati ve uyum sa�lama �al��mas� yap�ld��, Evde Bak�m Hizmetleri kapsam�nda 10 Suriye k�kenli aileye sa�l�k hizmeti verildi�i, bak�ma muhta� ve ya�l� erkeklere tra� hizmeti ile okul �a��ndaki �ocuklara k�rtasiye yard�m� yap�ld�� bildirilmi�tir.

Farkl� belediyelerden gelen bu yan�tlar sadece kendi sorumluluk alan� i�erisinde ger�ekle�tirildi�inden, say�lan t�m bu hizmetlerin �zmir`in b�t�n�nde ger�ekle�medi�i ve �o�u hizmetin de sadece bir belediye taraf�ndan ger�ekle�tirildi�i g�z �n�nde bulundurulmad�r. Ayr�ca �o�u belediyenin bu konuda herhangi bir �al��mas�n�n bulunmamas� bir yana, t�m bu hizmetler beraber de�erlendirildi�inde dahi bu �al��malar�n yetersiz oldu�u a��kt�r. �zellikle s��nmac� n�fusunun bilinmemesi, belediyelerin planlama �al��malar�n� s�z konusu n�fusu katmadan nas�l ger�ekle�tirdi�i konusunda soru i�areti olu�turmaktad�r.

Oysa ki, yerel y�netimler, m�ltecilerin kamusal hizmetlere ula�mas�n� ve kentte di�er t�m kentlilerle e�it haklara sahip olarak ya�ayabilmelerini sa�lamak i�in �zel bir g�rev ve sorumluluk ta��maktad�r. Bu haklar; bar�nma, temiz su,� yeterli g�da ve temiz �evreye eri�im gibi temel insani haklar�n yan� s�ra kent hakk�ndaki kararlara kat�l�m, kentsel talepleri iletme/takip etme, kentte kendini kente ait ve i�erildi�ini hissedebilme, mekanla ba� kurma ve kentsel hizmetlerden e�it �ekilde yararlanabilme gibi haklar� da i�ermektedir. Fakat yerel y�netimler �zellikle mevzuattan kaynaklanan k�s�tl�l�klar nedeniyle bu konularda �al��malar yapamad�klar�n� ifade etmektedirler. Halbuki, yukar�da bahsetti�imiz Belediye Kanunu`nun 13. maddesi bu konuda belediyelere yeterli yetkiyi vermektedir.

T�rkiye`de farkl� yerel y�netimlerin varolan mevzuat �er�evesinde m�lteciler hakk�nda �al��malar yapt�� g�r�lmektedir. S�z konusu m�ltecilerle ilgili �al��malar yapan belediyelerde bu konuda �zel birimlerin ve irtibat b�rolar�n�n kuruldu�u, e�itim, sa�l�k, insani yard�m, bar�nma ve kentte birlikte ya�am alanlar�nda �al��malar yap�ld�� g�r�lm��t�r.� Dolay�s�yla �zmir`deki yerel y�netimlerin de benzer �al��malar yapabilmesi �n�nde herhangi bir engel bulunmad�� a��kt�r.

Kentte ya�ayanlar�n bir arada bar�� i�erisinde ya�ayabilmeleri i�in �zellikle yereldeki siyasilerin ve b�rokratlar�n d��lay�c� s�ylemlerden uzak durmas� son derece �nemlidir. Fakat yerel y�netim se�imlerinin yakla�t�� bu s�re�te, baz� belediye ba�kan adaylar�n�n m�ltecilere y�nelik ayr�mc� ifadeleri dikkat �ekmektedir. Bu s�ylemlerin toplumda ayr��may� ve m�ltecilere y�nelik nefreti do�urabilece�i ve bunun m�ltecileri hedef alan �rk�� tutum ve sald�r�lara neden olabilece�i g�z �n�nde tutulmal�d�r. Bu nedenle bu t�r ayr�mc� s�ylemleri k�nad��m�z� ve kentte beraber ya�ayan herkesi i�eren bir dil kullan�lmas�n�n �zellikle yerel y�netimler i�in �nemli oldu�unu vurgulamak isteriz.

Bu ba�lamda, sadece bir kentte beraber ya�amaktan �t�r� e�it haklara sahip olan m�ltecilerin kentte "misafir/ge�ici" olarak alg�lanmas�ndan vazge�ilerek, yerel y�netimlerin kentte ya�ayan herkese hizmet verme sorumlulu�u oldu�undan hareketle yerel y�netimler taraf�ndan sa�lanmas� gereken taleplerimizi belirtmek isteriz:

-� Belediyelerde "g�� birimleri" kurularak bu birimler vas�tas�yla �ncelikler g�� verisinin standartla�t�r�lmas�, toplanmas�, analizi ve yayg�nla�t�r�lmas� sa�lanmal�d�r.� Di�er t�m hizmet ve destekler bu birimler vas�tayla ilgili t�m kurum, kurulu� ve g�n�ll� kolektifler ile i�birli�i i�inde koordine edilmelidir.

-� S�z konusu g�� birimleri terc�man, psikolog, sosyal hizmet uzman� vb. ki�ilerin istihdam edildi�i bir merkez olarak hizmet vermeli, m�ltecilerin haklar� ile ilgili olarak di�er kurum ve kurulu�larla koordineli olarak hukuki dan��ma olanaklar� ve seminerler d�zenlenmelidir.

-� Hem�ehri hukuku �er�evesinde, g�� ile ilgili stat�lerine bak�lmaks�z�n t�m m�ltecilerin temel insan ihtiya�lar� kar��lanmal� ve elveri�li bar�nma ko�ullar�na y�nelik yerel y�netimlerce �al��malar yap�lmal�d�r.

-� M�ltecilerin ba�ta e�itim ve sa�l�k hizmetleri olmak �zere di�er t�m kentsel hizmetlere eri�imini kolayla�t�rmak i�in belediyelerce irtibat b�rolar� olu�turulmal�d�r. Bu b�rolar vas�tas�yla e�itimin devaml�l��n� sa�lamak ve terc�man bulunan sa�l�k kurulu�lar�na y�nlendirme yap�lmal�, ayr�ca dil bariyerinden veya b�rokratik i�lemlerin farkl�l��ndan dolay� m�lteciler taraf�ndan ula��lamayan i�lemler sa�lanmal�d�r.

-� �stihdam olanaklar�n�n sa�lanabilmesi i�in dil kurslar� ba�ta olmak �zere belediyelerce sa�lanan mesleki kurslardan ve di�er e�itimlerden g�� ile ilgili stat�lerine bak�lmaks�z�n t�m m�ltecilerin faydalanmalar� sa�lanmal�, edinilen mesleki beceriye g�re i� olanaklar� ba�ta gen�ler olmak �zere m�lteciler ile payla��lmal�d�r. Ayr�ca kay�t d�� istihdam ve g�venli �al��ma ko�ullar� i�in hak �rg�tleriyle koordineli �al��malar planlanmal�d�r.

-� Kad�n ve �ocuklar�n kentsel ya�ama kat�l�m�n� sa�layacak faaliyetlere �ncelik verilmeli, bilgilendirme toplant�lar� ve �ocuk etkinlikleri yerel y�netimlerce d�zenli olarak ger�ekle�tirilmelidir. Ayr�ca toplumsal cinsiyete y�nelik seminerler/�al��taylar yine belediyelerce organize edilmeli, bu faaliyetler m�ltecilerin de faydalanmalar�n� sa�layacak �ekilde �ok dilli verilmelidir. Kad�n ve �ocuklar� oda�a alan kar��la�ma mekanlar�, kamusal alan d�zenlemeleri ger�ekle�tirilmelidir.

-� M�ltecilerin de s�z ve karar hakk�n�n oldu�u mahallelerde olu�turulacak meclisler ile sorunlar ve talepler muhtarl�klar�n koordinasyonu ile ilgili birimlere aktar�lmal� ve ��z�m �nerileri geli�tirilmelidir. Ayr�ca belediyelerde m�lteciler taraf�ndan olu�turulacak komisyonlar da s�z konusu meclisler ile koordinasyon i�erisinde taleplerin olu�turmas�n� sa�lamal�d�r.

-� Ba�ta belediye personeli olmak �zere, kentte ya�ayan herkese ayr�mc�l��a kar�� dersler/seminerler d�zenlenmeli ve t�m kentli i�in beraber ya�amak temelinde bir bilincin olu�mas�na y�nelik �al��malar yap�lmal�d�r.

-� Belediyelerin ula��m gibi kentsel hizmetlerle ilgili kentliye bilgi verilmesi amac�yla kullan�lan web siteleri, telefonlarda kullan�lan uygulamalar, afi�ler, bilgilendirme panolar�, irtibat b�rolar�, y�nlendirici i�aretler gibi alanlar m�ltecilerin de bu bilgilendirmeden faydalanmas�n� sa�layacak ve dil bariyerini a�acak �ekilde �ok dilli d�zenlenmelidir.

-� Ba�ta kad�n s��nma evleri, �ocuk bak�m merkezleri olmak �zere, benzeri t�m sosyal hizmetler, g�� ile ilgili stat�lerine bak�lmaks�z�n t�m m�ltecilerin eri�imine a��k olmal�d�r. Semt merkezleri yayg�nla�t�r�lmal�, semt merkezlerinde d�zenli olarak m�ltecilere y�nelik faaliyetler ger�ekle�tirilmelidir.

-� Evde bak�m hizmeti gibi hizmetlerden t�m m�lteciler di�er kentte ya�ayan herkes gibi e�it �ekilde faydalanmal�d�r.

-� Kentte farkl� toplumsal gruplar�n ya�amas� kentsel ya�am i�in bir dezavantaj de�il k�lt�rel zenginliktir. Bu k�lt�rel zenginlik yerel y�netimlerce g�r�n�r k�l�nmal�, kentsel mekan, t�m ya�ayanlar�n kendilerini ait hissedece�i �ekilde farkl� k�lt�rlere� de alan sunabilmelidir.

A�a��da ismi say�lan kurum ve inisiyatifler olarak birlikte ya�am ko�ullar�n� olu�turabilmek i�in yukar�daki taleplerimizin takip�isi olaca��m�z� kamuoyuna sayg� ile duyururuz.

TMMOB �zmir �l Koordinasyon Kurulu

�zmir Barosu

�zmir Tabip Odas�

Halklararas� Dayan��ma K�pr�s� Derne�i

Konak Kent Konseyi

Konak M�lteci Meclisi

�nsan Haklar� Derne�i �zmir �ubesi

�nsan Haklar� G�ndemi Derne�i

Kap�lar Kolektifi

M�ltecilerle Dayan��ma Derne�i

T�rkiye �nsan Haklar� Vakf� �zmir Temsilcili�i

Suriyeli M�ltecilerle Dayan��ma Derne�i

Deri Tekstil ve Kundura ��ileri Derne�i

�

T�m�

Banka Hesap No'lar�m�z:

�erez Politikas� & Gizlilik S�zle�mesi

Site ��i Arama

�erez Politikas� & Gizlilik S�zle�mesi