7-8 Temmuz 2026 tarihlerinde Ankara`da 36.`sı gerçekleştirilecek NATO 2026 zirvesi için Etimesgut askeri hava üssünün vip hizmet sağlayacak bir havaalanına dönüştürülme çalışmalarının başladığı birkaç gün önce kamuoyuna yansımıştır. Beştepe`de yer alan cumhurbaşkanlığı külliyesinde yapılacak ve NATO üyesi ülkelerin üst düzey yetkilileriyle birlikte ABD başkanı Donald J. Trump`ın da katılacağı toplantı için hava üssüne ait pistin genişletilmesi ve yine vip hizmet sunacak bir konukevinin yapımı düşünülmektedir. 21.08.2025 ve 10.10.2025 tarihli, sırasıyla 2025/1160772 ve 2025/1672864 kayıt numaralı ihalelerle söz konusu hizmetler, saha onarımı, devlet konukevi inşası ve yol yapımını kapsayacak şekilde pazarlık usulüyle yerli firmalara ihale edilmiştir.
Etimesgut havaalanının bulunduğu alanda biri yaklaşık 3 km. diğeri de 1.5 km olmak üzere 2 adet pist bulunmaktadır. Alan THK (Türk Hava Kurumu) ve TSK (Türk Silahlı Kuvvetleri) tarafından ortaklaşa kullanılmaktadır. Alanda THK Üniversitesi, halka açık olan Türk Hava Kuvvetleri Müzesi, Şeker Fabrikasına ait tescilli yapılar ve yine Şeker Fabrikalarına ait lojman binaları gibi birçok kurumsal yapı, konut ve donatı alanları ile açık alanlar bulunmaktadır. Ancak pistin uzatılması çalışmaları kapsamında bazı yolların trafiğe kapatılacağı, alanın batısında konumlanan ve Ankara Şeker Fabrikasına ait lojmanların boşaltılması da gündeme gelmiştir. Pistin uzatılacağı kısmın yer aldığı bu alanda bulunan yeşil alanda iş makinelerinin çalışmaya başladığı ve bazı ağaçların işaretlenerek kesildiği de gözlemlenmiştir.
21 Kasım 2025 tarihinde EGO Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinde "Milli Savunma Bakanlığı ile Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü arasında imzalanan protokol doğrultusunda "Etimesgut Askeri Havalimanı pat sahaları onarımı 2. etap ve devlet konuk evi" yapımı kapsamında mevcut pist uzatılacak olup bu kapsamda Etimesgut ilçesi Etiler Caddesinin Ayaş Yolu Bulvarı ile Kadri Suyabakan İlköğretim Okulu arasında kalan kısmının 21.09.2025 tarih ve 10433 karar sayılı Cumhurbaşkanı kararı kapsamında havalimanı sınırları içerisinde kalacağından yaya ve taşıt trafiğine kapatılmıştır." denilmiş ve 21 farklı EGO hattının güzergahında revize çalışmaları yapıldığı ifade edilmiştir. Dolayısıyla uzun yıllardır Etiler Mahallesinde yaşayan insanların konutlarından olmasının yanında bölgede trafik sorunları yaşanmakta ve ulaşım altyapısı olumsuz etkilenmektedir.
Güvercinlik Havalimanı ile birlikte ele alındığında 1930`lu yıllardan itibaren THK`nin eğitim üssü olarak kullanılan, bu işlevi günümüze kadar korunarak gelmiş, 1935`te kurulan uçak motor fabrikasına ev sahipliği yapan bir havaalanının yer aldığı tarihsel ve mekânsal önemi haiz bir alanın cumhurbaşkanı kararıyla apar topar dönüştürülmesi kabul edilebilir değildir. Bir iki gün sürecek bir toplantı için alandaki ağaçların kesilmesi, yıllardır orada yaşayan insanların geleceklerinin belirsiz hale getirilmesi bir yana ihale dokümanlarına göre proje kapsamında 6 milyar TL`lik bir bütçe kullanıldığı görülmektedir. Kaldı ki bu bütçe henüz ilk aşama için duyulan ihtiyaç kapsamındadır. Bu bütçe şu an Dikimevi-Natoyolu arasında çalışmaları devam eden Dikimevi-Natoyolu raylı sistemi için harcanan bütçenin (14 milyar TL) yarısı kadardır. Yani Trump ve şürekasının hiç zaman kaybetmeden kaçak Saray‘a ulaştırılması büyük önem arz ederken Ankara`nın toplu ulaşım altyapısına bu zamana kadar anlamlı bir yatırım yapılmamakta, yurttaşların kent içinde yaşadığı ulaşım çilesine çözümler geciktirilmektedir. Benzer şekilde Ankara`nın tek sivil havaalanı olan Esenboğa havaalanına da raylı sistemle ulaşmak mümkün değilken NATO zirvesi söz konusu olduğunda çalışmaların bu kadar hızlı ve saldırgan şekilde sürdürülmesi AKP‘nin siyasi önceliklerini açıkça ortaya koymaktadır.
Ortadoğuda yıllardır devam eden soykırım suçlarıyla bir savaş aygıtı haline gelen işgalci İsrail devletinin Filistin halkını katletmesinin birer aracı haline gelen ve Türkiye`nin 1952`den beri bir parçası olduğu NATO üyesi ülkeler Ankara`da savaş suçlarına bir yenisini daha eklemek için bir araya gelmekte ve Ankara, soykırıma kaynak aktaran bir mekanizmanın ev sahipliğini yapmaktadır. Ne trajiktir ki yakın tarihimizde özelleştirilerek kurumsal olarak içi boşaltılan şeker fabrikalarına ait bir lojman alanında şimdi insanlar yerlerinden edilmeye çalışılmaktadır.
Ayrıca pistin genişletilmesi çalışmalarının, başta deprem bölgesi olmak üzere Türkiye`nin birçok farklı yerinde genel geçer bir uygulama haline getirilmeye çalışılan cumhurbaşkanı kararıyla aceleyle gerçekleştirilmesi, ilçe belediyesi veya Ankara Büyükşehir Belediyesi`nin süreçten dışlanması, herhangi bir plan değişikliğinin gündeme dahi gelmemesi, hiçbir kurumun görüşüne başvurulmaması, planlama meslek alanının da devre dışı bırakılması anlamına gelmektedir.
Ankara`da uzun yıllardır kamu kurumlarının kent merkezlerinden uzaklaştırılması süreci ve bu konudaki mücadelelerimiz devam ederken bir taraftan askeri alanlara yönelik de benzer bir süreç yürütülmüştür. Bilindiği gibi 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrasında askeri alanların kentlerin dışına taşınması gündeme gelmiş ve birçok ilimizde bu hususta adımlar atılmıştır. Ancak öte yandan havaalanlarının yıllar içinde büyüyerek genişleyen kentin merkezi alanlarında konumlanışları, yer seçim kriterleri, ulaşım altyapıları, yakın çevresine ve kente etkileri üzerine detaylı bir çalışma yapmadan mevcut altyapılar çelişkili biçimde genişletilmeye çalışılmaktadır.
Ayrıca, Etimesgut Havaalanı büyük askeri nakliye uçakları tarafından da kullanılmakta olup, bu uçaklar arama kurtarma ve yangın söndürme gibi kritik amaçlarla da görev yapmaktadır. Alanda süregelen dönüşümün, bu hayati operasyonel kapasiteyi nasıl etkileyeceği, alanın gelecekteki işlevi ve kentin merkezindeki konumuyla ilgili uzun vadeli planların ne olduğu tamamen belirsizdir.
Tarihi ve mekânsal öneme sahip bir alanın, bir iki günlük zirve için aceleyle dönüştürülmesi; ağaçların kesilmesi, tescilli yapıların yıkıma konu edilmesi, yurttaşların geleceğinin belirsizleştirilmesi ve kamu kaynaklarının öncelikli kentsel sorunlara harcanmaması kabul edilemezdir. Bu dönüşüm kamu kaynaklarının sermayenin yeni hedefleri doğrultusunda israf edildiğini, kamuyu değil siyasi iktidarın kısa vadeli çıkarlarının önceliklendirildiğini bir kez daha gözler önüne sermektedir.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
