29 Ekim 1989 yılında hizmete açılan Adalet Sarayının taşınması, 2013 yılında Ankara Şehirlerarası Otobüs Terminali (AŞTİ)`nin Mamak`a taşınması ile boş kalacak olan alanla gündeme gelmiş, AŞTİ`nin Mamak`a taşınmasına yönelik imar planları açtığımız davalar sonucu iptal edilince, bu süreç durmuştur. 30.10.2019 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı arasında "Yeni Ankara Adliye Binası Yapım Protokolü" imzalanmıştır. Protokol kapsamında yeni adliye binasının Yenimahalle ilçesinde bulunan eski MİT arazisinin 250 dönümlük kısmında yapılacağı ve toplam kullanım alanının ise 500.000 m² olacağı açıklanmıştır.

Söz konusu projeye yönelik Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı`nca re‘sen onaylanan ve 20.10.2021 tarihinde ilan edilen "Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Orman Çiftliği Mahallesi 8532 ada 4 parsel numaralı taşınmazın ‘‘Resmi Kurum Alanı‘‘ (Adalet Sarayı) olarak belirlenmesine yönelik hazırlanan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği" kararının iptaline yönelik açtığımız ve Ankara 4. İdare Mahkemesi tarafından görülen davada 29.11.2022 tarihinde yürütmeyi durdurma kararı verildi. Dava kapsamında hazırlanan bilirkişi raporunda özetle;

• Plan değişikliğinin bölge bazında etkilerinin olacağı ve bölge kapsamında revizyona gidilmediği için günlük nüfusa ilişkin başta ulaşım sistemi ve otopark ihtiyacının nasıl karşılanacağının belirsiz olduğu,

• Yoğunluk artışı ve trafik getiren ulaşım sistemini etkileyecek olan söz konusu plan değişikliğine ait Kentsel Teknik Altyapı Etki Değerlendirme Raporu düzenlenmediği,

• Güniçi nüfus, trafik yoğunluğunun ulaşım sistemine etkileri, otopark ihtiyacı gibi konularda herhangi bir sayısal veri ve analizin bulunmadığı,

• Artan inşaat emsalinin, adliye binası özelliği ve kullanıcı gruplarının farklılığı nedeniyle teknik ve sosyal donatı dengesinin bozulacağı,

• Mevcut yerleşik dokuya getirilecek etkiler ayrıntılı incelenerek çözüm yolları önerilmesi gerekirken, sıradan plan değişikliği kapsamında ele alındığı, dolayısıyla plan değişikliğinin bilimsel, nesnel gerekçelere dayanmadığı,

• Çevredeki kullanımlara etkileri, ortaya çıkacak ihtiyaçların nasıl giderileceği hususlarında herhangi bir inceleme ve değerlendirme bulunmadığı gibi Ankara Büyükşehir Belediyesi ile Yenimahalle Belediyesi`nden herhangi bir görüş alınmadığı, bu nedenle imar mevzuatında öngörülen usul ve esaslara uygun olarak yapılmadığı,

• Mevcut yerleşik dokuda yaratılacak olumsuzluklar nedeniyle, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ile kamu yararına uygun olmadığı, yakın çevrede planlarla sağlanan donatı dengesinin bozulacağı görüş ve kanaatine varılmıştır.

Bilirkişi görüşleri Mahkemece hükme esas alınabilecek mahiyette bulunmuş ve mevcut yerleşik dokuda yaratılacak olumsuzluklar nedeniyle, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ile kamu yararına uygun olmadığı, yakın çevrede planlarla sağlanan donatı dengesinin bozulacağından dolayı dava konusu işlemin hukuka, şehircilik ve planlama ilkeleri ile kamu yararına uygun olmadığı sonucuna varılarak; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir.

Adalet Sarayı`nın yeni yer seçimi kadar mevcut yerinden taşınması da kamu yararına aykırıdır.

Paylaştığımız ‘Ankara Adalet Sarayı | Taşınma ve Yer Seçimi Değerlendirme Raporu``nda* da açıklanan sebeplerle hem mevcut yerinden taşınması halinde kent merkezine vereceği zararlardan hem de bilimsel dayanakları olmayan bir yer seçimi kararı sonucu yaratacağı sorunlardan dolayı söz konusu taşınma kararı kamu yararına aykırıdır.

Yıkımının da kamu yararına aykırı olacağı, henüz 30 yıllık bir yapı olan adalet sarayı binası yakın çevresindeki hukuk büroları ve diğer merkezi kullanımlarla bir arada, ulaşım tür ve kapasitesinin yeterli olduğu bir bölgede yer almaktadır. Adalet sarayının taşınması durumunda çevresinde yer alan kullanımlar da yer değiştireceğinden alanda ciddi bir çöküşün başlaması kaçınılmazdır. Kent merkezinin mevcut ticari ve toplumsal hareketliliğine zarar vermeden, oluşturulacak yeni çevrenin ise niteliksizleşmesine yol açmadan hareket edilmelidir. TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak, süreci takip ettiğimizi ve hukuki mücadelemizi sürdürdüğümüzü kamuoyuna saygıyla duyururuz.

TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi

*Rapora ekteki bağlantıdan erişebilirsiniz.