Yanlışta Bu Kadar Israr Neden?
Planlı gelişmesiyle tüm ülkeye örnek olan Başkent Ankara, Ulus tarihi kent merkezinde, Atatürk Orman Çiftliği`nde, merkez ve gelişme bölgelerinde ve daha birçok alanda niteliklerini kaybetmekte ve değerlerine ihanet edilmektedir.
Ulus Tarihi Kent Merkezi`nde tüm itirazlara rağmen yapılan uygulamalar, Ulus Meydanı`nda bilimsel hiçbir dayanağı olmadan gerçekleştirilen yıkım, Atatürk Orman Çiftliği`ndeki rant ve yeni yollar, Saraçoğlu Mahallesi`ndeki talan ve daha birçok konuda Ankara Büyükşehir Belediyesi bugüne kadar sürdürülen hatalı mekansal pratikleri devam ettirmekte, ortak olmakta ve yenilerini eklemektedir.
Beşevler`de, Emniyet (Gazi) Mahallesi 7286 ada 7 parseldeki eğitim kurumlarının yerine ibadet alanı yapılmasına yönelik hazırlanan imar planı değişiklikleri Mart 2019`da, yerel seçimlerden hemen önce onaylanmış ve açtığımız dava sonucu mahkemece iptal edilmiştir. Aynı imar planı değişikliği meslek örgütlerinin itirazları, halkın tepkisi ve mahkeme kararlarına rağmen bu yıl Haziran ayında Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi`nce oybirliğiyle yeniden onaylanmıştır.
Üst ölçekli imar planlarında yer almayan, hiçbir bilimsel dayanağı bulunmayan, yapılan araştırmalar sonucunda hiçbir kamu yararı olmadığı tespiti yapılan; aynı zamanda meslek örgütleri tarafından itiraz edilen, halkın tepkisini çeken, üstüne mahkeme kararıyla da iptal edilen, bilimsel ve hukuki meşruiyeti kalmayan bu karar neden tekrar ve üstelik oybirliğiyle onaylanmaktadır?
Başkentte Mekansal Kararları Diyanet İşleri Başkanlığı mı Almaktadır?
Kızılay Kumrular Caddesi`nde de eski Bayındırlık ve İskan Bakanlığı binasının bulunduğu alanda, Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yapılan protokol ile yine bir cami projesine yönelik plan değişikliği onaylanmış, bu projeye bir de 4 katlı yeraltı otoparkı eklenmiştir. Güvenparktaki metro inşaatı sırasında dolmuşlar için geçici depo olarak lanse edilen proje, metro inşaatı sonrasında dolmuşlar eski yerlerine dönmüş olmalarına rağmen devam etmektedir.
Her iki karar da kapsamlı planlama çalışmaları olmadan, kentsel alanların sosyal donatı dengeleri bozularak üst ölçekli plan kararlarına ve mahkeme kararlarına aykırı bir şekilde alınmıştır.
Tüm İtiraz ve Tespitler Burada Buna İhtiyaç Yok Derken, Aynı Plan Değişikliği Mahkeme Kararıyla Daha Önce İptal Edilmişken, Tek Bir Soru Kalıyor: Yanlışta Bu Kadar Israr Neden?
Beşevler, Emniyet (Gazi) Mahallesi`nde yaşanan süreç, mahkeme kararı ve itiraz gerekçelerimiz detaylarıyla aşağıda yer almaktadır. Ankara Büyükşehir Belediyesi bu yanlış karardan acilen vazgeçmelidir!
Mücadelemize devam edeceğimizi, itiraz etmek isteyen tüm Ankaralıların ekteki itiraz dilekçesindeki hususları da göz önünde bulundurarak 25.08.2023 tarihine kadar itiraz edebileceklerini hatırlatırız.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
Süreç ve İtiraz Gerekçeleri:
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 11.06.2023 gün ve 867 sayılı kararıyla onaylanan "Yenimahalle İlçesi, Emniyet (Gazi) Mahallesi 7286 ada 7 parselde 1/5000 ve 1/1000 ölçekli İmar planı değişiklikleri" askı süresi içinde incelenip değerlendirilmiştir.
Meclis kararı incelendiğinde;
- Yenimahalle İlçesi Emniyet Mahallesi 7286 ada 7 sayılı parselin "Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi" kullanımından "İbadet Alanı" kullanımına dönüştürülmesine ilişkin ABB Meclisinin 15.03.2019 gün ve 360 sayılı kararıyla 1/5000 ve 1/1000 ölçekli planların onaylandığı,
- Ankara 18. İdare Mahkemesinde açılan davada Mahkemenin 08.06.2022 tarihli ve E:2020/2043, K:2022/1459 sayılı Kararı ile iptal edildiği,
- Mahkeme kararları doğrultusunda, kararda belirtilen jeolojik etüt raporu sunulduğunda İmar ve Bayındırlık Komisyonunun 15.03.2019 tarih ve 981 sayılı raporunun yeniden onaylandığı,
hususları belirtilmiştir. Bu kapsamda öncelikle şunu belirtmek gerekmektedir. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 15.03.2019 gün ve 360 sayılı kararı ile onaylanan "Yenimahalle İlçesi Gazi Mahallesi 7286 ada 7 ve 8 parsellere ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişiklikleri" tarafımızca 2019 yılında dava konusu edilmiştir. Ankara 18. İdare Mahkemesi`nde görülen 2020/2043 Esas sayılı dava sonucunda söz konusu planlar iptal edilmiştir.
Ankara 18. İdare Mahkemesi`nin 2020/2043 E. 2022/1459K. sayılı iptal kararının özetle;
- İlgili mevzuatta öngörüldüğü şekliyle plan değişikliğine ilişkin bir jeolojik-jeoteknik etüdün yaptırılmamış olması,
- Dava konusu alanın eğitim tesisleri alanından ibadet alanına dönüştürülmesiyle, her iki kullanım türünün kentsel ulaşım sistemine etkilerinin farklı olacağından ötürü "kentsel teknik altyapı etki değerlendirmesi raporu"nun hazırlanması gerekirken, idarenin söz konusu raporu hazırlamadığı,
- Kurum görüşleri haricinde, plan değişiklik gerekçesini açıklayan nesnel, teknik ve bilimsel verileri ortaya konulmadığı,
- 1/5000 ölçekli NİP değişikliğinin ilgili yasa ve yönetmelikte tanımlanan nazım imar planının çerçevelediği "genellik" kavramına aykırı olduğu,
- Dava konusu alanda eğitim tesisleri alanı dini tesis alanına dönüştürülmesi ile Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği`nin 26. Maddesi gereği etki alanı içerisinde eşdeğer alanın ayrılması gerekirken davalı idarenin böyle bir yaklaşım göstermediği,
- Dava konusu alanda eğitim tesisleri yönünden sosyal donatı dengesinin bozulduğu,
- Dava konusu parselin bulunduğu bölgede yer alan mevcut/planlı ve inşaat halindeki ibadet yerleri ve bunların hizmet etki alanları göz önünde bulundurulduğunda dava konusu taşınmazda bir cami alanı düzenlemesine ihtiyaç bulunmadığı,
- Plan değişikliğine ait 3 ve 4 numaralı plan notlarının, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 69. maddesi ile çelişen istisnai tanımlamaların getirilmiş olması,
- Söz konusu işlemin geçerli ve tutarlı bir teknik gerekçeye dayanmaması, bu yönüyle plan değişikliğini gerektiren zorunlu bir durumun olmaması
Yukarıda açıklanan nedenlerle imar mevzuatının ilgili hükümlerine, şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığı gerekçeleriyle Ankara 18. İdare Mahkemesi`nde görülen 2020/2043 E. 2022/1459K. ile 08.06.2022 tarihinde iptal edilmiştir.
İptal edilen planlar ile Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 11.06.2023 gün ve 867 sayılı kararıyla onaylanan imar planları arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Keza mahkemenin belirtmiş olduğu iptal gerekçeleri tam olarak giderilmemiştir.
- Plan değişikliğine konu söz konusu parsel, 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planı`nda "Üniversite Kampüs Alanları" olarak tanımlanmıştır. Bu alanlar aynı zamanda "Bölgesel ve Kentsel Sosyal Altyapı Donatı Alanları" olarak tanımlanmaktadır. Bu kapsamda bakıldığında da söz konusu alanın Ankara`nın açık yeşil alan sisteminin bir parçası olarak öngörülmektedir. İkinci olarak, Üniversite Kampüs Alanlarının bilim üreten özgün değerlerinin bulunması ve kamu kurumu niteliklerinden ötürü Kurum Kuruluş Alanları Ana Planı altında irdelenmesi gerekmektedir. Üçüncü olarak, dava konusu alan mevcut konumu nedeniyle kavşak noktası olarak tanımlanabilecek ve yolculuk üretme ihtimali çok yüksek olduğu için Ulaşım Alanı Planı kapsamında değerlendirilmelidir. Bu üç temel başlık altında plan değişikliğini irdelediğimizde dava konusu plan değişikliğini zorunlu tutacak bölgedeki diğer üniversite alanları ve açık yeşil alan sistemi ile ilişkisinin irdelenmediği açıktır. Üniversite Kampüs Alanının "İbadet Alanı" kullanımına dönüşümünde kamu yararını zorunlu tutacak gerekçeler sunulmamıştır. 18. İdare Mahkemesi`nin iptal gerekçeleri arasında yer alan Mekansal Plan Yapım Yönetmeliğinin 26.maddesinin 7.bendinde belirtilmiş olan "Kentsel Teknik Altyapı Etki Değerlendirmesi Raporu" hazırlanmamıştır. Mevcut durumda Üçok Caddesi, Dögol Caddesi ve Gazeteci Yazar Muammer Yaşar Bostancı sokak peak saatlerde ulaşım oldukça yoğun bir şekilde gerçekleştirilmektedir. İbadet Alanına erişimin, giriş ve çıkışların bu yoğunluk sebebiyle sorunlu olacağı açıktır.
- Ankara Üniversitesinin öğrencileri ve öğretim görevlilerine hizmet edecek olan üniversiteye en yakın 200m ile en uzak noktası 1.5 km mesafede olan 7363 ada 21 ve 22 parselde E:3.00, Hmax:Serbest yapılaşma koşulları ile Cami kullanımı bulunmaktadır. Bahçelievler konut bölgesinde yaşayan halka hizmet eden, planlama alanına 1,2 km uzaklıktaki Bahçelievler Hal Camii ve 2 km uzaklıktaki Bahçelievler Merkez Camii bulunmaktadır. Hem Gazi Hastanesi içinde hem de yakın çevrede ibadet için kullanılabilecek yeterli sayıda ve kapasitede tesis mevcuttur. Hastane içerisinde 450 kişinin yararlanabileceği bir mescit, hemen yakında Emek Köşe Camii ve İlahiyat Fakültesi içerisinde 1500 kişilik ibadet tesisi mevcuttur. Cumhurbaşkanlığı yerleşkesi içerisinde 3000 kişilik cami yer almaktadır. Konya yolu üzerinde Devlet Hava Meydanları İşletmesinin yan parselinde çok büyük bir cami inşaatını devam etmektedir. Yine Mevlana Bulvarı ile Bahriye Üçok Caddesinin kesişimi noktasında 2098 ada 46 parselde Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi`nin 16.03.2012 tarih ve 422 sayılı 1/10000 ölçekli nazım imar plan değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği kararı ile kütüphane, konferans salonu, aşevi vb. alanlar yer alabileceği ibadet alanı planı onaylanmıştır. İfade edildiği üzere söz konusu planlama alanı ve yakın çevresinde cami ihtiyacından bahsedilemeyecektir. Plan değişikliği yalnızca alanın Diyanet İşleri Başkanlığı`na tahsis edilmesi üzerine gerçekleştirilmektedir.
- Plan değişikliği kapsamında eğitim alanının ibadet alanına dönüştürülmesi ile idare tarafından Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği`nin 26. Maddesi gereği etki alanı içerisinde eşdeğer alanın ayrılması gerekirken buna yönelik bir yaklaşım gösterilmemiştir.
- 20 Şubat 2020 tarihinde 3194 sayılı İmar Kanuna ek madde eklenmiştir.
Buna göre; "EK MADDE 8 – Plan değişiklikleri, plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü sosyal ve teknik altyapı dengesini bozmayacak şekilde ve teknik gerekçeleri sağlamak şartıyla yerleşmenin özelliğine uygun olarak yapılır. Plan değişikliği tekliflerinde ihtiyaç analizini içeren sosyal ve teknik altyapı etki değerlendirme raporu hazırlanarak planı onaylayacak idareye sunulur." denilmektedir. Plan değişiklikliklerinde ihtiyaç analizini içeren "Sosyal ve Teknik Altyapı Etki Değerlendirme Raporu"nu hazırlanması gerekliliği belirtilmiş olmasına rağmen işbu itiraz konusu plan değişiklikleri kapsamında bu rapor da hazırlanmamıştır. Bu nedenle de bu ölçekte İbadet Alanı`nın yapılmasını zorunlu kılacak teknik ve nesnel gerekçeler belirtilmemiştir.
- Yenimahalle İlçesi, Emniyet Mahallesi 7286 ada 7 parsele ilişkin hazırlanan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliğine ait plan notlarına bakıldığında iptal edilen plana ait plan notları ile birebir benzerlik taşıdığı görülmektedir. 3 ve 4 nolu plan notlarının Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 69. maddesi ile çelişmektedir. 3 nolu plan notu ile Bilim ve Kongre Merkezi gibi kullanımların yer alabileceği belirtilmektedir. 4 nolu plan notunda ise bodrum katlarında otopark ve diğer kullanımların yer alabileceği ve emsale dahil edilmeyeceği hususudur. Ancak, otopark alanının kapasitesinin belirsizliği ve diğer sosyo kültürel alanların mekânsal büyüklüklerine dair herhangi bir bilgi yer almamaktadır. Bölgede yapılacak otopark alanı ile yakın çevre ile ilişkisi, doğuracağı altyapı sorunları göz ardı edilmiştir. Emsal harici tutulan ve bu yolla ilave inşaat hakkı tanımlayan hükümlerle sınırı belirsiz bir yapı emsali yaratılmaktadır. Bu haliyle onaylanan planlar ve yukarıda yer alan plan notları ilgili yönetmelik ve mevzuat hükümlerine aykırılık içermektedir.
- işbu itiraz konusu plan değişiklikleri ile üst ölçekli planlarda ve mevzuatta belirtilen sosyal teknik altyapı dengesi bozulmaktadır. Plan değişikliğine konu alanın yakın çevresinde çok sayıda ibadet alanı bulunmasına rağmen bu büyüklükte yeni bir ibadet alanının inşa edilmesinde kısıtlı kamu kaynaklarının verimsiz kullanılmasına neden olmaktadır ve bu nedenle kamu yararını tesis etmenin söz konusu olmadığı görülmektedir.
Bu değerlendirmeler ışığında; Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 11.06.2023 gün ve 867 sayılı kararıyla onaylanan "Yenimahalle İlçesi, Emniyet (Gazi) Mahallesi 7286 ada 7 parselde 1/5000 ve 1/1000 Ölçekli İmar Planı Değişiklikleri"ne ilişkin itirazlarımızın tarafınızca değerlendirilmesini arz ederim.
