İstanbul ili, Esenler ilçesi, Atışalanı Mahallesi, Kuzey (Topkule-Baştabya) Rezerv Yapı alanına ilişkin 17092,20 plan işlem numaralı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı değişikliği, 38770 plan işlem numaralı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 38772 plan işlem numaralı 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişiklikleri öncelikle yürütmesinin durdurulması ve iptali amacıyla 25.11.2019 tarihinde, 

• Dava konusu çevre düzeni planı değişikliğinin imar mevzuatına aykırı olarak hazırlanması

• Dava konusu imar planlarının imar mevzuatına aykırı olarak hazırlanması

• Dava konusu planların son derece yoğun bir yapılaşmanın bulunduğu ve yoğun bir nüfusa sahip olan bölgede açık alan olarak oldukça büyük bir öneme sahip olan dava konusu planlama alanının %42 oranıyla yapılaşmaya açılması donatı eksikliğine çare olmak yerine kent içinde kısıtlı miktarda kalan açık yeşil alanların daha da azalmasına sebep olacağı ve kentsel standartlar açısından olumsuz etki yaratacak ve yapılaşmamış bir alanın yapılaşması ile gelecek yeni nüfus ve taşıt yoğunluğu ulaşımı ve yaşamı olumsuz etkileyeceği

gerekçeleri ile İstanbul 2. İdare Mahkemesi`nde Odamızca dava konusu edilmiştir. 04.01.2021 tarihinde yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılan bahsi geçen planlara dair yapılan değerlendirmeler sonucu uzmanlar tarafından bilirkişi raporunda, 

"…22.08.2019 tasdik tarihli İstanbul İli, Esenler İlçesi, Kuzey (Topkule-Baştabya) Rezerv Alanına ilişkin 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı değişikliğinin planlama yöntemlerine ve plan esaslarına, kentsel yerleşmenin mevcut ve gelecekteki durumuna UYGUN OLDUĞU,

1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı`nda konut alanları için tanımlanan "170 kişi / ha" yoğunluk değerinin plan kabul nüfusu ve alt ölçekli 1/1000 Uygulama İmar Planındaki yapılaşma koşulları ile uyumlu olmadığı, bu yönüyle planlama tekniklerine UYGUN OLMADIĞI,

1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı`nda ‘Anaokulu` ve Aile Sağlık Merkezi` gibi temel donatılar için yer ayrılmamasının şehirleşme prensiplerine, planlama yöntemlerine ve plan esaslarına, kamu yararına UYGUN OLMADIĞI kanaatine varılmıştır…"

hükümlerine yer verilmiştir. Bu doğrultuda, İstanbul 2. İdare Mahkemesi 31.12.2021 tarih ve E. 2020/2024 K. 2021/2092 numaralı kararında,

"…uyuşmazlık konusu alanın, riskli yapı stokunun taşınması ve kentsel dönüşümün gerçekleştirilmesi amacıyla rezerv yapı alanı olarak ilan edilmesinden sonra tesis edilen çevre düzeni planı değişikliğinin hukuka uygun olduğu, Ticaret (T1) Alanı, Ticaret+Turizm (TICT) Alanı, Ticaret+Konut (TICK) Alanı, ve Konut Alanı (K) fonksiyonlarının rezerv yapı alanının amacına uygun olarak düzenlendiği, yeşil alan miktarının mevzuat ile öngörülen asgari ölçüyü asacak şekilde düzenlendiği, şehircilik ilkeleri gözetilerek tasarlandığı ve yer seçiminin  yapıldığı, Sosyal ve teknik altyapı alanlarına yönelik standartların, Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliğindeki asgari standartların altında kaldığı; ancak rezerv yapı alanlarında donatı alanları için farklı standartlar öngörülebileceği ve İmar Kanunu ve Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği ile belirlenen donatı standartlarının aranmayacağı, aile sağlığı merkezi ve anaokulu fonksiyonları için planlama alanında yer ayrılmadığı belirtilse de, söz konusu fonksiyonların ilgili mevzuat kapsamında belediye hizmet alanı fonksiyonu içerisinde düzenlenebileceği, ayrıca her ne kadar alana ilişkin kentsel tasarım projesi hazırlanmadığı belirtilmişse de, rezerv yapı alanı ilanı kapsamında düzenlenen planların, düzenlenen fonksiyonlar ve sosyal donatı miktarlarını ayrıntılı olarak içerdiği, bu haliyle bir hazırlık işlemi niteliğinde olan kentsel tasarım projesinin hazırlanmamış olmasının baslı basına dava konusu planları hukuka aykırı hale getirmeyeceği anlaşılmış olup, dava konusu planlar ile belirlenen fonksiyonlar bakımından şehircilik ve planlama ilkeleri ile hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, nazım ve uygulama imar planlarına dair raporların, planlama alanı büyüklüğü ve planlama alanında yasaması öngörülen nüfus miktarına ilişkin olarak maddi hatalar içerdiği, bu yönüyle planların birbiri ile hiyerarşik bakımdan da uyumsuz olduğu anlaşılmakla, planların alan büyüklüğü ve planlama nüfusu hesaplarını içeren hükümlerine ilişkin kısımlarında hukuka ve şehircilik ile planlama ilkelerine uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır…"

hükümlerine yer vererek dava konusu dava konusu 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ile 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı planlama alanı büyüklüğü ve planlama nüfusu hesaplarını içeren hükümlerine ilişkin kısımlarının iptaline, dava konusu 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği ile 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının diğer hükümleri yönünden ise davanın reddine karar vermiştir. Tüm üyelerimize, meslektaşlarımıza ve kamuoyunun bilgilerine sunarız.

Saygılarımızla, 

TMMOB Şehir Plancıları Odası

İstanbul Şubesi