2004-05-17 / 2004-05-17
TÜBA adına yapılan açılış ve Prof. Dr. İlhan Tekeli tarafından yapılan proje tanıtım konuşmalarının ardından raporun bölümleri hakkında, kendi uzmanlık alanlarına göre Prof. Dr. Ali Türel, Prof. Dr. Ayda Eraydın, Doç. Dr. Tarık Şengül ve Yrd. Doç. Dr. Ela Babalık, bilgilendirme sunuşları yaptılar. Tekeli, bilim insanlarının kişisel ve toplumsal olmak üzere iki alanda sorumlulukları bulunduğuna dikkat çekerek, kendi aralarında etkileşim ve eleştirinin yarattığı gelişmeyi iç tarih, toplum için anlamlı bir faaliyet sürdürme sorumluluğunu dış tarih olarak tarifledi. Bilim alanında dış dünya ile etkileşim, yayınlara atıf ve sonuçları yönlendirme kapasitesi geliştirebilmenin, iç ve dış tarih oluşturabilmiş bir epistemolojik komünite yaratmakla olası olduğunu anlattı. Yapılan çalışmanın tahmin değil öngörü çalışması olduğunu, doğru düşünmeyi ve bilimsel stratejiler oluşturmayı hedeflediğini vurguladı.

Bültenimizin geçen sayısında kapsamına değinilen “Yerleşme Bilimleri Çalışmaları İçin Öngörüler” adlı taslak raporun; yerleşme sistemlerinde yaşanmakta olan dönüşümler; dönüşümü etkileyen süreçler ve kent bölgelerinin oluşumu ile ilgili bölümlerini Prof. Dr. Ali Türel sundu. Bilgi toplumuna geçiş halindeki dünyada ne tür temsil yaklaşımlarının geliştiği; yerleşme sistemlerinin tanımlanmasında değişen kavramsal çerçeve, buna göre 1980 öncesi bir bütün olarak tanımlanan kentin, ekonomik bunalım sonrası bir düğüm noktası olarak kavramsallaştırılması, iletişim ve üretim ağlarının gelişmesi üzerine bir ilişkiler ağının parçası olarak temsil edilmeye başlaması konuları Prof. Dr. Ayda Eraydın tarafından aktarıldı. Eraydın, bu alanda ortak çalışmaların azlığı ve kendimize özgü çalışmaların eksikliği üzerinde durdu. Yerleşme sistemlerinin yaşamakta olduğu dönüşüm, alansal temsil, noktasal dağılım temsili, ilişki ağlarının değişimi, yerleşme içi değişmeler, kentiçi ulaşım yapısındaki değişimler ve kültürel boyutun kavranması seçenekleriyle ortaya konmaktadır. Yrd. Doç. Dr. Ela Babalık, bu seçeneklere ilişkin sunuşunu özellikle ulaşım alanında sürdürülebilirlik konusunda yoğunlaştırdı. Doç. Dr. Tarık Şengül ise Türkiye’de yerel yönetimlerin güçlendirilerek yeniden yapılandırılması konusuna, bu sürecin sorunları, maddi kaynakları ve projeleri açısından bakılırken dönemsel farklılıklara, farklı metodolojiler geliştirmenin önemini vurguladı.

Toplantının ikinci yarısında, kurum ve kuruluş temsilcilerine söz verilerek, değerlendirme ve projenin hedeflediği katkılar alındı.

Odamızca ifade edilen görüşler;

• Böylesi öngörü nitelikli bir çalışmanın, yerleşme bilimleri ve planlama alanlarına yönelik araştırma-geliştirme faaliyetlerinin eksikliklerini ortaya koymakla birlikte bu eksiklikleri gidermesi gereken taraflar, kurum ve kuruluşları işaret etmesi bakımından da çok önemli bir derinlik noktası yarattığı,

• Çalışmanın bilimsel kurgusu ve içeriği açısından çok önemli değerlendirme ve tespitlere yer verildiği, bu değerlendirmelerin bilimsel çevreler yanısıra tüm meslek çevresinde de etkin biçimde bilgilenme-tartışma anlamında değer bulabileceği,

• Çalışmanın çıkış noktalarından biri olan katılımcı-etkileşimli ve birikimli bilgiler üzerine gelişmeyi önemseyen yaklaşımın, raporun üretilip geliştirilmesi anlamında da ifadesini bulmasının, çalışmayı etkin ve daha başarılı bir noktaya yönlendirebileceği,

• Şehir Plancısının çalışma kapsamındaki konularda özel eğitim almış, yetişmiş insangücünü oluşturması açısından, Şehir Plancıları Odası’nın kent araştırması ve planlaması alanlarında ne tür gelişmeler yaşandığı ya da ne yaşanmasının iyi olacağı açısından, kuramın ve uygulamanın kurumsallaşması, denetlenmesi bağlamında önemli göründüğü,

• Türkiye’de kent ve bölge planlaması alanında araştırma potansiyeli ve kurumsallaşma kapsamında çalışmada vurgulanan bazı sorunların Odamızca da tespit edilmesi ve bu sorunların giderilmesi için Genel Kurul’da alınan Kentsel Araştırmalar Enstitüsü (KAE) kurulması yönündeki kararın TMMOB Genel Kurulu’nda da kabul gördüğü, kuruluş çalışmalarına Odamızca başlandığı, raporda ifadesini bulan yeni araştırma konuları ve yöntemleri için bu Enstitü’nün de çok önemli bir işlev göreceği,

• Kent ve Bölge Planlaması alanında eğitim veren üniversitelerin de bu çalışma kapsamında bilgi üreten en önemli kurumlar olarak ele alınmasından hareketle, sekreteryalığı Odamızca yürütülen Türkiye Planlama Okulları Birliği (TUPOB) bünyesinde sürüdürülen çalışmaların eğitim altyapısını ortaklaştırarak geliştirmek bağlamında önemli katkıları olabileceği,


• Yerleşme bilimlerine ilişkin çalışmada tespit edilen araştırma-çalışma konularının meslek alanının araştırma-çalışma konuları ve pratik sorunlarıyla önemli ölçüde örtüşmesine dayanarak mesleğimiz ve meslektaşlarımız ile ilgili istatistik ve envanter nitelikli bilgi eksikliklerinin tamamlanacağı, Oda Bilgi Sistemi (OBS) adı altında güncellenebilir bir bilgi-iletişim altyapısı kurma hazırlığının Odamızca başlatıldığı, üyeler ve bürolar hakkında Oda birimlerince bilgisayar ağı üzerinden kullanılacak bu sistemin ülkemizde bulunan plancıların profili, konumu, istihdam durumları, uzmanlık ve faaliyet alanları, faaliyet konularının mekansal dağılımları, serbest çalışan meslektaşlarca yapılan planların niceliği ve niteliği, bürolarının uzmanlık düzeyi gibi bir çok konuda araştırmalar için yaralanılabilir bilgiler de üretilebileceği, kurumsal bilgi üretme biçim ve altyapısının önemli tartışma konusu olarak Odamızın gündeminde sürekli bulunduğu,

• Yine taslak raporda gelişen teknolojiye uyum yapabilme anlamında çalışmalar yapılması ve bu amaçla gelişen teknolojik araçlardan verimli bir biçimde yararlanılması gerektiği noktasından hareketle Odamızca hayata geçirilen ve ilk faaliyet konusu bilgisayar destekli tasarım programları-coğrafi bilgi sistemleri uygulamaları olan Sürekli Eğitim Merkezi’nin de (SEM) çok amaçlı eğitim programlarıyla yeni bir mezuniyet sonrası eğitim süreci tanımlayacağı ve çok önemli bir işlev üstlenebileceği,

• Taslak raporda da vurgulandığı biçimiyle yayın üretiminin önemi ve işlevi gereği Odamızın süreli ve süresiz yayınlarına ek olarak Dünya Şehircilik Günü Kolokyumları ve diğer bilimsel-mesleki etkinlikler ile meslek alanımızda karar verici ve kural koyucuları yönlendirme görevini, bu alanda üretim yapanları buluşturma işlevini, tartışma platformu oluşturma sorumluluğunu yerine getirmeye çalıştığı,

• Çalışmada demokrasinin temsil biçimlerindeki değişmeler ve yönetimden yönetişim kavramına evrilen yaklaşımlardan hareketle yapılan öngörülere ilişkin olarak, özellikle son dönemde hızlanan ve yoğunlaşan yasama çalışmaları hakkında Odamızın her tür platformda dile getirdiği görüşlerine esas oluşturan katılımlı çalışmalarda elde edilen sonuçlara göre geleceğimizi düzenleyecek karar ve kuralların bu iyimser tabloyu yansıtmadığı, katılım-denetim-şeffaflık-yönetişim adına yasa tasarı ve taslaklarını yönlendirme çabasının bu nedenle sürdürüldüğü,

• Önümüzdeki süreçte, sonuç raporda kurumumuzun üstlenebileceği görevler ile farklı araştırma ve uygulama kurumlarıyla kurabileceği işbirliği ve ilişkilere yönelik öneriler tanımlanması, Türkiye’de yerleşme bilimleri, kent ve bölge planlaması alanında araştırma potansiyeli ve kurumsallaşmanın geliştirilmesi konusunda program önerileri ve öngörü çalışmaları için Odamızın her tür veri, bilgi ve birikimini mesleğimizin ve meslektaşlarımızın yararına olmak üzere değerlendirmeye hazır olduğu,
noktalarında odaklandı.