23.06.2020 tarihinde Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), 17.07.2020 tarihinde İller Bankası (İlbank) ve 23.07.2020 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından, kamuya ait çeşitli kullanımlara sahip arsalar satışa çıkarılmıştır. İçerisinde konut, ticaret, kentsel çalışma alanlarının yanı sıra rekreasyon alanları, pazar alanları gibi Kamuya ait olan bu parseller gerekçesi açıklanmadan satışa çıkarılmakta ve apaçık bir biçimde kişilere devredilmektedir.

Özel yasayla, kamu yararına toplu konut ve sosyal konutlar üretmesi gereken ve bu alanların üretilmesi için yetkilendirilen TOKİ, belediyelere destek olması için kurulan İller Bankası (İlbank) ve temel görevi yerelde kamu hizmetlerini sağlamak olan Ankara Büyükşehir Belediyesi aynı anda, aynı bölgelerde ve adeta yangından mal kaçırır gibi arsa satışına  başlamış; gelir getirici sürdürülebilir yöntemler yerine tüm topluma ait olan kamusal alanları doğrudan özel şahıslara satma yoluna gitmişlerdir.

TOKİ`nin arsa satışları içerisinde en yüksek değer 176,917,500 TL`ye, İlbank satışları içerisinde en yüksek değer 160,000,000 TL`ye, Ankara Büyükşehir Belediyesi`nin satışları içerisinde ise en yüksek değer 11,994,000 TL`ye kadar çıkmaktadır. TOKİ bu satışlardan toplamda 1,079,258,438 TL; İlbank 336,000,000 TL ve Ankara Büyükşehir Belediyesi 71,000,000 TL gelir elde edeceklerdir.

Satışların olduğu bölgelere ve yürürlükteki imar planlarındaki kullanım kararlarına bakıldığında çeşitli konut ve ticaret parsellerinin yanı sıra rekreasyon alanları, dini tesis alanları gibi kamusal kullanımlar da yer almaktadır.

TOKİ`nin satışa çıkardığı toplam 2,786,120 metrekare büyüklüğündeki 169 adet arsanın 63 adedi ve 1,000,000 metrekareden fazlası Ankara ili içerisindedir;

•    Etimesgut ilçesinde "Sağlık Ocağı ve İlk Yardım Merkezi",
•    Yenimahalle ilçesinde "Küçük Sanayi Sitesi",
•    Ayaş`ta "Dini Tesis Alanı", "Eğitim Alanı", "Sağlık Alanı", "Ağaçlandırılacak Alan", "Yol" ve "Park",

İlbank`ın satışa çıkardığı Ankara`da bulunan 6 parsel 100,000 metrekarenin üzerinde, Konut, Ticaret ve Akaryakıt Tesis Alanı kullanımındadır;

•    Yenimahalle ilçesi Orman Çiftliği Mahallesinde 40,000 metrekareden büyük 2 parsel,
•    Çankaya ilçesi Lodumlu Mahallesinde yüksek emsallere sahip konut ve ticaret alanları,

Ankara Büyükşehir Belediyesi`nin satışa çıkardığı yaklaşık 80,000 metrekarelik 25 parselde konut ve ticaret alanlarının yanında;

•    Yenimahalle ve Keçiören ilçelerinde 7 adet "Ticari Rekreasyon Alanı"
•    Yenimahalle ilçesinde "Fuar Alanı"

satışa sunulmaktadır.

İmtiyazlı imar hakları verilmesi, kişilere özel arsa tahsisleri, yapılan projelere karşılık kamu arsalarının verilmesi gibi kamu yararına aykırılığı tescil edilmiş işlemlere, direkt arsa satışının yapılması yöntemi eklenmiş, böylece yatırımcıların halka ait olan kamusal alanlara sahip olmasının yolu açılmıştır.

Üç farklı kamu kurumu tarafından satışa çıkarılan bu parseller, Ankara Büyükşehir Belediyesi`nin uzun yıllar boyunca kamu yararına aykırı plan değişiklikleri ve usülsüz yöntemler neticesinde imtiyazlı imar haklarıyla donatılmış alanlardır. Söz konusu parseller, özellikle Çankaya, Yenimahalle ve Etimesgut ilçelerinde yıllardır sürdürülen imar oyunları ile sermayeye peşkeş çekilen alanlarda yer almaktadır. Bu durum, üç farklı kurumun yürüttüğü bu parçalı satışlardan sonra bölgesel plan değişiklikleri ile değerlerinin katlanacağı endişesi yaratmaktadır.

Bir yatırımcının rekreasyon alanı, sosyal ve kültürel tesis alanı, dini tesis alanı veya pazar alanı satın alma motivasyonları şüphe uyandırıcı ve endişe vericidir. Bir yatırımcının kamu yararına düzenlenerek tüm toplumun kullanımına ücretsiz olarak hizmet etmesi gereken alanlardan nasıl bir kar beklentisi olabilir? Bu kamu yararına aykırı satışların arka planındaki neden, beklenti ve vaatler nelerdir?

Diğer taraftan TOKİ, İlbank ve Ankara Büyükşehir Belediyesi bir pazar alanını, eğitim alanını, dini tesis alanını veya bir rekreasyon alanını neden sattığını, bu alanların satışlarından sonra ne olarak kullanılacağını açıklamalıdır. Halka ait araziler yine halkın ücretsiz kullanımına açık kamusal kullanımlar olarak kalmalıdır. Bu alanların bir kısmı başından beri kamuya ait olup bir kısmı ise Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) ile kamuya geçmiş alanlardır. Dolayısıyla kamuya ait olan alanlar kamusal kullanımlar dışında bir kullanıma dönüştürülemez, kişilere devredilemez.

Düşük gelirliler için toplu konut yapmak ve bu alanlar içerisindeki donatı ihtiyacını karşılamak için kurulan TOKİ, bugün kamunun tüm imkanlarını kullanarak hiçbir denetime tabi tutulmadan, yaptığı her faaliyette kamu yararından uzak bir tutum sergilemiş ve artık amacı dışında faaliyetler yürütmektedir.

Cumhuriyetin başından beri belediyelere destek veren ve modern kentleşmenin örnek bir aktörü sayılan İller Bankası, bugün bambaşka bir kuruma dönüşmüş; örnek kurumsal geçmişi ve kuruluş ilkelerinden uzaklaşmıştır.

"Hukuksuz iş yaptırmayacağım" şiarıyla göreve başlayan ABB yönetimi, plana dayanarak hizmet sunma yaklaşımından uzaklaşarak parçacıl projeler üretmekte ve en sonunda da içinde bulunduğu ekonomik daralmadan kamu varlıklarını satarak kurtulmaya çalışmakta, bu şekilde hukuksuz işlere imza atmakta ve Ankara için bütüncül bir gelecek tahayyülünden uzaklaşmaktadır.

Satılması hedeflenen bu alanların çoğu, üst ölçekli planları iptal edilmiş yada mahkeme süreçleri devam eden, halihazırda kamu yararına aykırılığı mahkemeler ve bilirkişilerce de tespit edilmiş plan değişiklikleriyle elde edilen alanları içermektedir. Bu alanları satın alacak olan kişi ve şirketlerin kar beklentileri ne olursa olsun, nasıl bir amaçla bu alanları satın alırlarsa alsınlar sürecin takipçisi olduğumuzu ve bu alanlarda yapılacak bütün usulsüz plan değişikliklerinde hukuki süreçlere başvuracağımızı kamuoyuyla paylaşıyoruz.

Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak kamu yararı adına mücadelemizi sürdürmekteyiz. Odamız kişi ve kurumlardan bağımsız, bilimsel mesleki duruşuyla her zaman halkın ve emeğin yanında olmuş, toplumsal mücadeleye omuz vermiştir. Halka ait olanın, halka hizmet etmediği her işlemde mücadelemizi sürdüreceğimizi tüm kamuoyuyla paylaşırız.
 
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi