Rant için iktidar her geçen gün akla, bilime ve hukuka uygun olmayan ‘mega`, ‘çılgın projeler` ile kentsel ve doğal alanları talan etmeye devam etmektedir. Yeşil alanları arttırma söylemiyle pazarlanan, ancak arka planında yıllardır ranta açılmak istenilen alanların ‘millet bahçesi` olarak karşımıza çıkması bir tesadüf değildir. TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak millet bahçelerine yönelik yaptığımız ilk açıklamada[1], millet bahçelerinin, topluma ait olan doğal ve kültürel alanları yeniden sermaye üretimine malzeme etmek, inşaat sektörünü ayakta tutmak ve lüks konut projelerine manzara yaratmak amacıyla kullanıldığını vurgulamıştık. Son yaptığımız açıklamadan itibaren geçen süre zarfında Millet Bahçeleri Rehberi yayınlanmış, sözde yeşil alan üretme amaçları belirtilmiştir. Ancak gerçekleştirilen uygulamalara bakıldığında rehberin çizdiği hayal ve öne sürdüğü gerekçelerin sadece dolgu malzemesi olduğu, yapılan projelerde kamu yararının olmadığı açıkça görülmektedir.
Ülke genelinde olduğu gibi Ankara`da da millet bahçeleri projeleri hız kesmeden devam etmektedir. Son olarak Cebeci Stadyumu`nu talan etmek için 21.08.2020`de yeni bir millet bahçesi projesi ihalesi duyurulmuştur. Millet bahçesi projesinin vaziyet planı da bu ihale dosyasında yer almaktadır. Stadın yıkılarak, alan içerisinde cami, otopark, millet kıraathanesi, el sanatları binası, idari bina, su deposu ve giriş takları gibi kullanımların inşa edileceği anlaşılmaktadır. Stadın oturduğu parsel içinde inşa edilmek istenen cami millet bahçesi projesi kapsamına alınmamış, proje dışı bırakılmıştır. Cebeci millet bahçesinde yapılmak istenen esasen bir yeşil alan yaratmaktan öte yeraltı otoparkı oluşturmaktır. Ayrıca ticari işletmeler, otopark alanları ve idare binası ile alanın "kamu kullanımına ait spor alanı" kimliğinden tamamen uzaklaştığı aşikardır. Semt ölçeğinde spor aktivitelerinin devam ettiği bir alanın yeşil alan yaratmak vaadiyle ticari bir otopark işletmesine dönüştürülmesi kabul edilemez. Bu durum şehircilik ve planlama ilke ve esaslarına tamamıyla aykırıdır.
Cebeci Stadyumu, özgün değerleri korunarak ve geliştirilerek, kentsel bellekte yer eden değerleri ile yaşatılması gerekirken, millet bahçesi projesiyle yok edilmek istenmektedir. Cebeci Stadyumu Ankara`nın yeşil alan koridorunun bir parçası ve sportif faaliyetlerin kalbi olarak, yer seçimi itibariyle Jansen planında Cebeci çayırı olarak adlandırılan alan üzerinde kurulmuştur. 1957 yılında yürürlüğe giren Yücel-Uybadin Planı`nda da stadyum alanı olarak tanımlanan bu alanda 1960`lı yıllarda kendine has ve özgün mimarisi Cebeci Stadyumu inşaa edilmiş ve kullanıma açılmıştır. 50 yıldır Ankara halkına hizmet eden Cebeci Stadyumu, AVM`ye dönüştürülmesi planı ardından, şimdi de millet bahçesi projesi adı altında yıkılmak istenmektedir. Gerekçe olarak da yapının köhneleştiği ve riskler barındırdığı belirtilmektedir. Ancak inşaatı bu kadar çok seven merkezi ve yerel yönetimler, Cebeci Stadyumunu korumak ve yaşatmak olduğunda hiçbir faaliyette bulunmamaktadır. Yerel ve merkezi yönetimler bilinçli bir şekilde bu tür değerli alanları öncelikle atıl bırakıp, görmezden gelerek, kaderine terk ederek, yıllar süren bir umursamazlıkla yapacakları yıkım ve inşaatlara kamuoyu desteğini oluşturmayı amaçlayıp, alanın bütün özelliklerini yok sayan bir dönüşüm planı/projesi ile bu değerli yapıların yıkımını tercih etmekte ve böylelikle kent merkezindeki bu değerli alanı sermayedarlara teslim eden bir süreci işletmektedir. Bu köhneleştirme projesinin ardındaki rant beklentisi, siyaseten bir araya gelemeyen merkezi ve yerel yönetimleri birleştirmekte, Çankaya Belediyesi gibi kendi hizmet alanındaki değerli bir spor kompleksini korumak ve yaşatmak bir yana, yıkımı için Çevre ve Şehircilik Bakanlığına çağrı yapacak bir işbirlikçiliğine kapı açtırmaktadır.
İktidarın belirli dönemlerde kent içerisinde erişilebilir, piyasa değeri yüksek kamu mülklerine el koymak için geliştirdiği yöntemler çeşitlenerek artmaktadır. Cebeci Stadyumu alanında konut ve Avm inşaatları için yapılan ve yargı kararı ile iptal edilen planlar kamu mülküne hukuksuz el koymanın bir önceki örneği olmuştur. Bunun yanı sıra kentimizdeki spor faaliyetlerinin planlama stratejisi değişmiş, büyük müsabakaların olduğu stadlar kentsel alan dışına çıkarılmış, stadların bulunduğu araziler ranta kurban edilmiş ve halkın kamusal spor aktivitelerine erişimi kısıtlanmıştır. Cebeci stadını korumaya yönelik yürüttüğümüz mücadelemiz, bu ele geçirme stratejilerine yönelik elde edilen kazanımların değerli bir örneğidir. Fakat her geçen gün sayısı artan ve yeniden gündeme gelen talan projelerinin sadece adı değişmekte, ardında yatan düşüncelerin aynı kaldığı görülmektedir. Şimdi yerel yönetimler tarafından ele geçirilemeyen alanlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aracılığıyla millet bahçeleri projelerine devredilmiştir. Cebeci Stadı`ndaki AVM projesi ya da millet bahçesi içindeki otopark ve ticari işletmelerinin kamu yararı gözetilerek kurgulanan uygulamalar olmadığı, aksine rant odaklı bakış açısıyla, kentimiz için tarihi, kültürel ve sportif değerleri bulunan, kamusal mekanların yok edilmesine yol açan projeler olduğu görülmektedir. Rant uygulamalarının kentlerimizde geri döndürülemez zararlara ve kamu kaynaklarını boşa harcamaya sebebiyet verdiği açıktır.
Bilimsel kararlara dayanan, şehircilik ilke ve esasları ile kullanımı belirlenmiş, kentin yeşil aksının parçası olan Cebeci (İnönü) Stadyumu, spor faaliyetlerinin merkezi, kolektif hafızanın ve kent kimliğinin bir parçası olarak Ankara için önemli bir değerdir. Daha önce AVM projelerine karşı mücadelemiz ile ayakta durmaya devam eden Cebeci Stadyumu`nun şimdi de millet bahçesi projesi aracılığıyla talan edilmesine karşı hukuki mücadelemizi devam ettireceğimizi kamuoyuna bildiririz. Cebeci Stadyumu için köhneleştirme ve yıkım politikaları yerine, özgün değerlerinin ve kamusal niteliğinin korunduğu ve yaşatıldığı planlama kararları ve faaliyetleri gerçekleşene kadar mücadelemizi sürdüreceğiz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
