Merkezi hükümet ve yerel yönetimler tarafından "engelleme" ve "istemezükçülük" olarak nitelendirilen Meslek Odaları‘nın hukuki mücadeleleri kararlılıkla devam etmekte iken bu girişimlerin haklılığı her geçen gün yeni bir yargı kararıyla kanıtlanmaktadır.
Söz konusu davalar, Meslek Odaları‘nın yargıya başvurmadan önce yasal süresi içinde ilgili idarelere bildirdikleri ve gerekçe dahi belirtilmeden reddedilen itirazlarını yetki ve görevleri kapsamında dile getirebilmeleri için tek yasal yoldur. Tamamen görev ve yetkilerimiz kapsamında açtığımız davalarla engel olduğumuz tek şey kamu yararı ve sağlıklı kentsel gelişmenin bir kenara bırakılarak, planlama yetkileri aracılığıyla kentlerimizin bireysel çıkarlara göre şekillendirilmesi, tarihi ve doğal değerlere telafisi mümkün olmayan zararlar verilmesidir. TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak açtığımız ve sonuçlanan 26 davanın 19 tanesinin lehimize sonuçlanmış olması, 4 tanesinin ise dava açılmasının ardından onay kurumunca iptal edilerek konusuz kalmış olması davalarımızdaki hukuki ve teknik haklılığımız ve bilimsel tarafsızlığımızın göstergesidir.
Hukuka ve yargıya, bilime ve tekniğe saygılı vatandaşlar ve yöneticiler tarafından dikkate alınacağı umut edilen yargı kararlarına bu yılın Ocak ayında 3 yenisi eklenmiştir.
1. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından 15.06.2007 gün ve 1619 sayılı karar ile onaylanarak 06.07.2007 tarihinde askıya çıkarılan 1/5000 ölçekli "Ankara Tarihi Kent Merkezi Kentsel Yenileme Alanı Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı" ile 1/1000 ölçekli "Ankara Tarihi Kent Merkezi Kentsel Yenileme Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı"nın iptali talebi ile açtığımız ve Ankara 1. İdare Mahkemesince 29.07.2008 tarihinde yürütmenin durdurulması kararı verilen dava, 08.01.2009 tarihinde söz konusu işlemin iptali kararı ile lehimize sonuçlanmıştır. Yargı kararı ile onaylanan hukuka aykırılık iddialarımız şunlardır:
Kamuoyunca Ulus Tarihi Kent Merkezi Projesi olarak bilinen bu planların 5366 Sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkındaki Kanun, 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve 3194 Sayılı İmar Kanunu ve söz konusu Kanunların ilgili yönetmeliklerinde belirtilen gerekçelere dayanmadan ve tarif edilen süreçlere uyulmadan ihale edilmeleri, koruma amaçlı imar planlarının yapım sürecine açıkça aykırı yürütülmeleri ve çeşitli teknik gerekçelerle kamu yararı, şehircilik ilke ve esasları ile koruma ilke ve esaslarına aykırı kararlarından dolayı kamu kaynaklarının israfına ve geri dönülmez yanlışlıklara sebep olunacağından, iptal edilmeleri talep edilmiştir.
2. Şubemiz tarafından 25.12.2008 tarihinde, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi‘nin 12.09.2008 tarih ve 2331 sayılı kararı ile onaylanan "Çankaya İlçesi, Çayyolu mahallesi, Ümitköy 13071 ada 8 parsele ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği"nin iptali talebi ile açılan davada, Ankara 3. İdare Mahkemesi 15.01.2009 tarihinde yürütmeyi durdurma kararı vermiştir. Yargı kararı ile onaylanan hukuka aykırılık iddialarımız şunlardır:
Yapılan inceleme sonucunda söz konusu parselin kullanım kararının "Yüzme Havuzu ve Sosyal Tesisler Alanı" olarak belirlendiği ve yapılaşma koşullarının Emsal=0.25, Hmax= 9.50m. olarak belirlendiği, hususları tespit edilmiştir. Alınan meclis kararı ve plan değişikliği ile 13071 ada 8 sayılı parsel "Konut Alanı"na dönüştürülerek 28000m2‘ lik inşaat alanı verilmiştir. 13630, 13631, 13632, 13633 (Ticaret-Sosyal ve Kültürel Tesis), 13634, 13635, 13636, 13637, 13638, 13639, 13640, 13641, 13643, 13644 (İlkokul), 13071 (Yüzme Havuzu ve Sosyal Tesisleri) imar adalarından oluşan imar planı bir bütün olarak onaylanmış ve aynı plan ile yaklaşık 150 konuttan oluşan Kooperatifin nüfusuna yetecek oranda ayrılmış olan sosyal ve kültürel tesis alanları ile ticaret alanı bugün yeni bir düzenlemeye tabi tutulmaya çalışılmıştır. Yeni nüfus ataması yapılmakta ve emsaller civarda bulunan diğer konut alanlarının imar haklarına da tecavüz edecek biçimde arttırılmaya çalışılmaktadır. Söz konusu planla İmar Yönetmeliğine aykırı özel düzenlemelere gidilerek bodrumların inşaat emsaline dahil edilmemesi teşvik edilmekte, onaylı üst ölçekli planda bu alan için belirlenen yoğunluk değerleri arttırılmakta, nüfus, istihdam, ulaşım, yeşil alan, sosyal donatı dengeleri bozulmakta, kamu yararına aykırı, bireysel yarara hizmet eden kararlar alınmaktadır. Böylesi bir plan onaması keyfi uygulamaları, kişiye ve duruma özgü onamaları özendirmektedir.
3. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi‘nin 14.12.2007 tarih ve 3203 s. kararı ile onaylanarak askıya çıkarılan, 15.02.2008 tarih ve 494 s. kararı ile kesinleşen "Çankaya İlçesi Balgat Köyü 29095/1, 29096/3, 29101/8 ve 29102/3 nolu parsellere ilişkin 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı Değişikliği ile 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Değişikliği"nin iptali istemi ile açtığımız davada, Ankara 7. İdare Mahkemesi 21.01.2009 tarihinde yürütmeyi durdurma kararı vermiştir. Yargı kararı ile onaylanan hukuka aykırılık iddialarımız şunlardır:
Yapılan incelemede söz konusu plan değişiklikleriyle bahsi geçen parseller üzerinde E:2,50 ve Hmax: Serbest şeklinde yüksek yoğunluklu bir yapılaşma koşulu öngörüldüğü, "konut, ticaret ve iş merkezleri, turizm tesisleri, eğlence ve dinlenme tesisleri, rezidans vb." fonksiyonları içeren "Kentsel Servis Alanı" kullanımı verildiği tespit edilmiştir. Bu plan değişiklikleri, başta parsellerin kamusal amaçlı olarak Gazi Üniversitesi‘ne devrine ilişkin 2823 sayılı yasa olmak üzere mevzuata, şehircilik ilkeleri ve planlama esasları ile kamu yararına aykırı nitelikler taşımaktadır. Özellikle dava konusu 14.12.2007 tarih ve 3203 s. kararın metninden de anlaşılacağı üzere 29102/3 parselde halen Atatürk Orman Çiftliğinin hissesinin bulunmakta olduğu anlaşılmaktadır. 5524 s. Kanun ile 5659 s. "Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü Kuruluş Kanunu"na Ek 1. madde eklenmiş olup söz konusu maddenin son fıkrasına göre "Atatürk Orman Çiftliği arazileri üzerinde konut, ticaret ve sanayi amaçlı yapılaşma yapılamaz." Ancak yukarıda da ifade edildiği üzere halen AOÇ mülkiyetinde olan bir kısım arazi üzerinde konut, ticaret ve iş merkezleri, turizm tesisleri, eğlence ve dinlenme tesisleri, rezidans vb. fonksiyonlar içeren bir yapılaşma öngörülmektedir.
Son dönemde kamuoyuna yargı kararları konusunda yanlış bilgiler verilerek odaların güvenilirliği sarsılmaya çalışılmakta, yargı makamlarınca verilen yürütmeyi durdurma kararları uyulması gereken yasal işlemler değil odaların keyfi uygulamalarıymış gibi gösterilmektedir. Yürütmeyi durdurma kararlarının yasal gerekçesi dava konusu işlemin "uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceği"dir. Bu kararlar en az iptal kararları kadar bilimsel ve hukuki dayanaklara bağlıdır.
Odamız kuruluş yasasından aldığı güçle etkinlik alanı içinde yetkisi bulunan kurumların bu yetkilerini kullanış biçimlerini takip etmeye ve müdahale gerektiren durumlarda hukuki yollara başvurmaya devam edecektir. Keyfi ve kişisel "mega" projelerin ve rant vaatlerinin yasalar karşısında dokunulmazlığı bulunmamaktadır. Yerel yönetim seçimlerine yaklaştığımız bu dönemde planlama ve şehircilik konularında da hukukun üstünlüğünü bulunduğunun kamuoyuna hatırlatılması ihtiyacı duyulmuştur.
TMMOB ŞEHİR PLANCILARI ODASI ANKARA ŞUBESİ
