BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI İLE SOSYAL SİGORTALAR

VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU VE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI

HAKKINDAKİ TMMOB ŞEHİR PLANCILARI ODASI GÖRÜŞÜ

Torba kanun kapsamında ele alınmış olan kamu hizmetlerinin, saydamlık, tarafsızlık, adalet ilkeleri çerçevesinde en verimli şekilde yürütülmesi amacına yönelik olarak hazırlandığı iddiasında bulunulan Devlet Memurları Kanununda değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı Odamızca incelenmiş ve aşağıdaki konularda öncelikle gerekli vurguların yapılması gereğine dikkat çekilmesi uygun bulunmuştur.

1-      Madde 73 ile getirilen düzenleme ile kamuda atamalara esas olan kamuda çalışılmış süreler, özel sektör hizmet süreleri esas alınarak kamusal görevleri olmayanlarca da kullanılabilir hale getirilmekte, hükümetlerce Devlet Memuru niteliği taşımayan kişilerin kamu görevlerine atanabilmesinin yolu açılmaktadır. Bu teklif  mer`iyetteki 657 sayılı Kanunun 4. Maddesinde yer alan ve kamu görevlerinin taltif, tayin ve atamalarında son derece önemli olan ve İdare Hukukunda da yeri olan devlet memurlarının atama, tayin ve terfi işlemlerine ilişkin yaşanan bir çok hukuk mücadelesinde dayanak teşkil eden 9. maddedeki "ehliyet", "liyakat", "kariyer" gibi idare hukuku temel kavramlarını ortadan kaldırmakta kamu hizmetinin devamlılığı ilkesini zedelemektedir.

2-       Kadrosu kaldırılan memurlara ilişkin olarak düzenlenmiş bulunan 75. madde hükümleri uyarınca Devlet memurlarının daha önce aynı il içinde yapılabilen atamalarının Devlet Personel Başkanlığının saptadığı her ile yapılabilmesi ve memurlarda ciddi mağduriyetlerin yaşanması durumunu da beraberinde getirecektir.

3-      Taslak Madde 90 kapsamında "Uzman istihdamı" başlığı altında, uzman istihdam edilecek olan kurumlar ve uzmanların meslek grupları belirlenmiş olup, Şehir ve Bölge Plancısı meslek grubunda uzman istihdamına gerek duyulmamış olan;

·         Tarım ve Köyişleri Uzman Yardımcılığı,

·         Enerji ve Tabii Kaynaklar Uzman Yardımcılığı,

·         Devlet Su İşleri Uzman Yardımcılığı,

·Orman Genel Müdürlüğü Uzman Yardımcılığı

·         Gençlik ve Spor Uzman Yardımcılığı,

·         Maden Tetkik ve Arama Uzman Yardımcılığı pozisyonlarında ilgili kanunlar ile verilmiş yetkiler ve anılan kurumların yasal görevleri bu kadrolarda Şehir ve Bölge Plancısı meslek grubundan da "Uzman" bulundurulması gereğini ortaya koymamaktadır.

4-      Taslak Madde 90 kapsamında b fıkrasında yer alan Uzman yardımcılığı yarışma sınavında yer alan "sözlü sınav" başlığı altında yer alan temel konular ve sınavın sözlü olması nedeniyle subjektif değer yargılarından bağımsız olmasının sağlanabilmesi ve gerektiğinde itiraz yolu açılabilmesi amacıyla sınav komisyonun değerlendirmesi dışında her hangi bir "kayıt" sisteminin önceden engellenmesi sonucunu doğuracak hüküm bu alandaki hak arama taleplerinin önünü tıkayacak niteliktedir.

5-      Taslağın 90. maddesi D fıkrasında "Kadro karşılığı sözleşmeli personel çalıştırılması" na ilişkin koşullar düzenlenmiştir. Maddenin içeriğinden halen çok ciddi bir mağduriyet konusu olan 4/b kapsamındaki çalışma koşullarının sözleşmeli personel için genişletilerek devlet memurlarının iş güvencesi şemsiyesi olmaksızın, mevcut haklardan da yararlanılamaması ve iş güvenliği yoksunluğunu giderecek mali teşviklerden de yoksunluğu arttırılmaktadır.

6-      Nitekim yukarıda belirtilen Devlet memurlarının yararlandığı haklardan geriye düşülmesi hali o kadar barizdir ki, D fıkrasında belirtilen sözleşmeli personelin eskiden bu konumda çalışanlarının mali hak kayıplarının giderilmesine ilişkin hüküm Taslağın 91. maddesinde düzenlenmiştir. Ancak aynı mali korumadan işe yeni girecek sözleşmelilerin yararlanması mümkün olmayacağından, kamuda sözleşmeli çalışmanın zaten günümüzde de yaratmış olduğu ekonomik tatminsizlik düzeyinin giderek daha da yükseleceği açıktır.

7-      Nitekim gene 91. Maddede ikramiyeler dahil Sözleşmeli personele yapılan ödemeler toplamının yeni ödemelerden düşük olması halinde yapılacak olan ödemeler için esas alınacak tutarlarda geçmişte alınmakta olan ödeme toplamının belli tarihler esas alınarak %80 ve %90 olarak sınırlandırılmış durumdadır. Bir başka ifadeyle hak kayıplarının tamamının giderilmesi yoluna gidilmemekte ve giderek artan yaşam koşullarının ağırlığına karşın sözleşmeli personele yapılan ödemelerde %10-20 arasında (ikramiyeleri de toplam ödemenin içine katarak) azalma öngörülmektedir.

8-      91. Maddenin G fıkrası ile Uzman ve Uzman Yardımcılığı görevlerinde var olan "Teknik Hizmetler Sınıfı" kaldırılmış durumdadır. Bu da yıllardır kamu personeli olarak görev yapmakta olan , görev ve sorumlulukları genel idari hizmetler sınıfı personelinden çok daha ağır sorumluluklar gerektiren TMMOB`ye bağlı meslektaşlarımızın çok ciddi hak kayıplarına ve mağduriyetlerine neden olacak bir düzenlemedir. Aynı maddede halen bu tazminattan yararlanmakta olan kadrolar için hak kayıplarının telafisi düzenlenmekle birlikte, göreve yeni atanacak meslektaşlarımızın meslek gereklerine uygun "Özel hizmet tazminat hakları bu fıkra hükümleri ile ortadan kaldırılmaktadır.

9-      Taslağın 91. maddesinin C fıkrasının 11. Maddesinde 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanununa Ek Madde 4 Kapsamında "Toplu görüşme ödeneği" adı altında bir ekleme yapılması teklif edilmektedir. Yapılan hesaplarda son derece cüzi bir tutar olduğu görülen anılan ödemenin yapılacak toplu görüşmelerin gereksiz kılınması ve kamu sendikalarına üyeliğin bir demokratik mücadele alanı olmaktan çıkarılarak üçer aylık ödemelerle sekteye uğratılması söz konusudur. 

10-   Aynı Ek maddenin devamında yapılması planlanan ödemenin "ilgili mevzuatı uyarınca ödenmekte olan zam, tazminat, ödenek, döner sermaye payı, ikramiye, ücret ve her ne ad altında olursa olsun benzeri ödemelerin hesabında dikkate alınmaz." hükmü ile yapılan ödemelerin emeklilik halinde alınacak tazminat ve ikramiyelerin yanı sıra emeklilik maaşlarına da yansıması halinin engellenmeye çalışıldığı açıktır

11-   Taslağın 91. maddesinin C fıkrasının 11. Maddesinde getirilen  Ek Madde 8` e göre aile yardımı almayan sözleşmeli personele anılan yardımın emekliliğe esas aylığa katılmaksızın ödenmesi hükmü tıpkı bir önceki maddede belirtildiği üzere gelecekte hak kayıpları yaratacak biçimde düzenlenmektedir.

12-    Taslağın 91. maddesinin C fıkrasının 12. Maddesinde 399 sayılı kararnameye bir ek yapılarak Sözleşmeli personel açısında fiili ve hukuki bir hak olan sendika üyeliği Madde 13/A ile düzenlenmektedir.

13-   22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesi başlığıyla yapılan düzenleme ile Devlet Memurlarının yararlandığı bir çok hükmün yanı sıra iş güvencesinden de yararlanamayan Sözleşmeli Personel için de "Grev Yasağı" getirilmiş olması,  hak kısıtlamaları olan ve bu kanunla sayısal artışı öngörüldüğü görülmekte olan sözleşmeli personelin, benzer koşullarda hizmet veren diğer devlet memurlarıyla aynı değerlendirilmiş olduğunu, oysa gene kamuda çalışan işçilerin sahip oldukları "hak arama" yollarından mahrum bırakıldıkları açıkça görülmektedir.

TMMOB Şehir Plancıları Odası

Yönetim Kurulu