Kentlerimiz özellikle 2000`li yıllarla beraber çok büyük bir değişim ve dönüşüm süreci içerisine girmiştir. Bunun en büyük sebeplerinin başında sermayenin kent topraklarını birer rant aracı haline getirmesi ve kendisini kentsel alanlar üzerinden yeniden üretmesi gelmektedir.
Bu süreçte meslek alanımız da –ne yazık ki- bu rant üretme mekanizmasının bir aracı haline dönüşmüştür. Çünkü bu süreç, sermaye için en hızlı ve rahat şekilde "plan değişiklikleri" ile mümkün olmaktadır. Planların bütüncül olarak ele alınması ve kent planlarının kentin ihtiyacı doğrultusunda yeniden yapılması sermaye için adeta bir zaman kaybı olarak görülmektedir. Bu sebeple her sermaye grubu kendi seçtiği parsel ve/veya parsellerde kendi rantı için kendi plan değişikliğini yapmaktadır. Her geçen gün artan plan değişiklikleri ile artık neredeyse her parselin kendi planı olmakta ve plan bütünlüğü sadece bir mesleki terim olmaktan öteye gidememektedir.
Tam bu noktada, başta belediyeler olmak üzere plan onama kurumları da bu süreci teşvik eden bir görüntü çizmektedirler. Plan değişikliklerinin plan bütünlüğünü tamamen bozması, kentte çözümden çok yeni sorunlar ortaya çıkarmakta iken; belediye meclislerinde onaylanan plan değişikliklerinin sayılarının her geçen gün artması, sermayenin iştahını daha da kabartmaktadır. Öyle ki, sadece Bursa Büyükşehir Belediyesi`nde onaylanan plan değişikliği sayısı yıllık 1000 adedin üzerine çıkmıştır. Bu rakam Türkiye ortalamasının çok çok üstünde bir rakamdır.
Şehir Plancıları Odası Bursa Şubesi, kurulduğu günden beri gerek meslek alanımız, gerek üyelerimiz, gerekse kent planları ile ilgili tüm gelişmeleri takip etmekte; bu gelişmelere kamu yararı ve şehircilik ilkeleri doğrultusunda dahil olmaktadır. Bu dahil olma süreci bazen katkı vermek, bazen eleştirmek bazen de hukuksal yollara başvurarak kentin geleceğine zarar verecek uygulamaları durdurmak için mücadele etmek şeklindedir.
Şubemizin yukarıdaki çerçevede uzun yıllardır sürdürdüğü mücadelenin en önemli parçalarından birisi de onaylanan plan ve plan değişikliklerinin Şubemizce oluşturulan Plan İnceleme Komisyonu tarafından her ay incelenmesidir. Yapılan bu takip ve inceleme neticesinde; Şubemizde imar kanunu ve ilgili yönetmelikler ile planlama ilkeleri ve şehircilik esasları çerçevesinde incelenen plan değişikliklerine gerekli görülen yerlerde itirazlar edilmekte, akabinde gerekli görülen yerlerde davalar açılmaktadır.
Ancak son yıllarda plan değişikliklerine yapılan itirazların etkinliğine dair önemli tartışmalar yaşanmış ve sorunlar tespit edilmiştir. Plan itirazlarına ilişkin sorunların başında, şu ana kadar yaptığımız itirazlar karşısında planlara yapılan bu yanlış müdahalelerin düzelme yönünde bir eğilim göstermemesi gelmektedir. Yıllardır çok büyük bir emek harcayarak plan değişikliklerini takip edip kamu yararı ve plan bütünlüğü açısından yasal olarak itiraz edilse de, plan onama kurumları giderek artan sayıda plan değişikliği onaylamaya devam etmektedir.
Son dönemde plan değişikliklerine yapılan itirazların, onay kurumları tarafından dikkate alınmamasının yanında, bazı pazarlıklara da konu olmasını üzüntü içerisinde öğrenmiş bulunmaktayız. Bu durum, bizler ile üyelerimizi ve arsa sahiplerini karşı karşıya getirmekte, mesleki tartışmaların dışına itmektedir. Bu süreçte Şehir Plancıları Odasının bilinçli olarak hedef gösterildiğinin de farkındayız.
Tüm bunlar düşünüldüğünde, İdarelerin kamu yararına ve planlama ilkelerine aykırı plan değişikliği onaylamasına karşı daha etkin bir mücadele sürdürülmesi için kullanılan yöntemlerin geliştirilmesi yönünde kararlar alınmıştır.
Yapılan plan değişikliklerinin kamuoyu ile daha fazla paylaşılması, idarelerin kente ne kadar zarar verdiklerinin açık edilmesi yeni yöntem arayışının başında gelmektedir. Çok büyük emek gerektiren bir takip ve inceleme süreci ile tespit edilen yanlışların meslektaşlarımızla ve kentte yaşayanlarla daha fazla paylaşılması, kentimizi bu tehlikeli dönüşümden korumak için önemli bir bilinç oluşturma potansiyeline sahiptir.
Diğer yandan kentin nefes aldığı yerler olan açık ve yeşil alanlar ile sosyal donatı alanlarının ortadan kaldırılması gibi ortak yaşam alanlarını yok eden plan değişikliklerinin onaylanması durumunda, bu planları onaylayanların da yargı önünde hesap vermelerini sağlamak bir diğer mesleki alan mücadelesi olarak karşımızda durmaktadır.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Bursa Şubesi olarak, kentin geleceğine yönelik saldırılarda, gerek şube olarak gerekse diğer meslek odaları ve örgütlerle birlikte, tüm gücümüzle hem hukuksal hem de eylemlilik ile mücadele etmeye devam edeceğimizden kimsenin şüphesi olmasın.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Bursa Şubesi Yönetim Kurulu
