AOÇ‘nin hukuksuz talanının Meclis eliyle yasallaştırılması teklifi "Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi (2/2341)" kapsamında Meclis‘in son çalışma gününde kabul edilmiştir! Daha önce 2016 yılında Varlık Fonu kurulması üzerine yapılacak değişikliklere dair kanun tasarısı kapsamında gündeme getirilmiş ama varlık fonu dümenine malzeme olmadan teklif kapsamından geri çıkarılmıştır. Bundan 2 yıl sonra teklif tekrar apar topar meclisin son gündem konusu haline getirilmiş ve yasalaştırılmıştır.
1925 yılında hayata geçirilen Atatürk Orman Çiftliği, tarımsal üretimin sanayi ve teknoloji ile birlikte geliştirildiği, kır ve kentin bütünleşmesinin amaçlandığı, kooperatifler yoluyla bütünleşik üretim modelinin örgütlendiği devrimci bir projedir. 1937 yılında en geniş sınırlarına ulaşmış olan çiftlik arazisi Atatürk tarafından Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi‘ne bağışlanmıştır. Bağış mektubunda arazinin yeşillendirilerek korunması ve geliştirilmesi belirtilmesine rağmen zaman içinde AOÇ alanında vasiyet edilenin aksine müdahalelerde bulunulmuş ve tahsis yoluyla arazi amaç dışı kullanımlarla bölünmeye başlamıştır. Sonrasında Çiftliğin korunması ve arazi kayıplarının önlenmesi amacıyla, 25.03.1950 tarihinde 5659 sayılı "Atatürk Orman Çiftliği Kuruluş Kanunu" çıkarılmıştır. Kuruluş Kanununda kamu yararına vurgu yapılmış ve konut, ticaret, sanayi gibi her türlü yapılaşma ve amaç dışı kullanım yasaklanmıştır.
TBMM‘de kabul edilen (2/2341) kanun teklifi ile AOÇ Müdürlüğü Kuruluş Kanunu‘nda temel değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikte özetle Ankapark ve Hayvanat Bahçesi alanlarının Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı arasında yapılacak bir protokolle Ankara Büyükşehir Belediyesine; mevcutta devam eden inşaatı aklayacak yapılaşma iznini vererek yirmi dokuz yıllığına tahsis etmektedir. Kuruluş Kanununda net bir şekilde ifade edilmiş olan hayvanat bahçesi alanının yalnızca tahsis amacına uygun olarak 10 yıllığına kiralanabilmesi maddesi de; hem kapsam, hem alan, hem de yıl olarak arttırılmış olup; Ankapark alanı ile genişlemiş araziler "Ankara Büyükşehir Belediyesince tespit edilecek şartlarla" üçüncü kişilere kiraya veya işletmeye verilmesinin önü açılmıştır.
Bilindiği üzere, üst ölçek plan kararlarına aykırı olan Ankapark alanına dair tüm hukuki kazanımlarımıza rağmen inşaat yıllarca sürdürülmüştür. Öncelikle belirtmek gerekir ki, yürürlüğe giren bu kanun AOÇ alanına ilişkin üretilmiş kuruluş kanununa aykırıdır ve son gelişme ile bu alanda yıllardır sürdürülen hukuksuzluk meclis eliyle kılıfına uydurulmuştur. Söz konusu kanunun gerekçesi olarak "Ankara iline ekonomik ve sosyal alanda büyük katkı sağlanacağı" ifade edilmişse de alanın doğal ve tarihi değerini hiçe sayıp gerçekleştirilen bu mega proje ve yapılacak yatırımlar ile yaklaşık maliyetinin 1 milyar dolara varan, Cumhuriyet tarihinde Marmaray‘dan sonra kamu tarafından gerçekleştirilen en büyük ikinci proje olan Ankapark‘ın yapım masrafı da yine kamu sırtına yüklenmiştir. Dönemin belediye başkanı Melih Gökçek‘in ise Ankarpark‘ı "kişisel zevkim" olarak nitelendirmiş ve tema park alanının 2 milyon turist, 10 milyon ziyaretçi çekeceğine yönelik spekülatif iddialarda bulunmuştu. Tüm bu hukuksuzluğun yanı sıra kamu tarafından büyük oranda kaynak aktarımı yapılmış olan bu projenin henüz inşaat aşamasındayken özelleştirmeye konu olması projenin ne kadar başarısız olduğunun ayrı bir göstergesidir. Ancak projenin başarısızlığının özelleştirme yoluyla kapatılmaya çalışılması AOÇ arazisinde yeni kayıplar oluşmasına neden olacak, oluşan kamu zararını daha da büyütecektir. Son olarak ise "Ankara Büyükşehir Belediyesince tespit edilecek şartlarla" kapsamının tamamen belirsiz olduğu AOÇ Kuruluş Kanununda belirtilen "AOÇ arazileri üzerinde konut, ticaret ve sanayi amaçlı yapılaşma yapılamaz" hükmünü geçerliliğinin yitirildiği görülmektedir. Kamu yararından çok kendi çıkarlarını ve yandaş çıkarlarını düşünen bir belediyeye Meclis eliyle Ankara‘nın en önemli değeri olan Atatürk Orman Çiftliği alanının akıbeti bırakılmıştır.
Başkentin en önemli kamusal alanlarından biri olan AOÇ üzerinde, AKP İktidarının ve Ankara Büyükşehir Belediyesi‘nin kurguladığı bu kanun teklifi (2/2341), kentimizin tarihi ve doğal değerlerini hiçe sayan, bilimsel ve nesnel temellerden uzak biçimde hazırlanan, kamu kaynaklarının hesapsızca kullanıldığı ve başarısızlıkla sonuçlanan projeleri aklamak ve AOÇ‘de "durmak yok talana devam" mantığı ile gerçekleştirmeyi planladıkları yeni projelere olanak sağlamak amacıyla meclisten geçirilmiş bir son dakika vurgunudur.
Bütün meslektaşlarımızı ve yurttaşlarımızı hukuksuzluk ve başarısızlıkları yeni hukuksuz uygulamalarla gizlemeye çalışan siyasi iktidara karşı tepki vermeye, hukuka aykırı projelerin, başarısızlıkların ve verilen zararların hesabını sormaya, kentlerimizin şehircilik ilke ve esasları kapsamında gelişmesi için emek vermeye ve mücadelemizde birlikte olmaya çağırıyoruz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
