Ankara Bir Değerini Daha Yitiriyor, Yıkım Tehlike Saçıyor!
Ankara Büyükşehir Belediyesi ve siyasi iktidar el ele kentlerimizin sahip olduğu kültürel, tarihi ve mimari değerleri bir bir yok etmeye devam ediyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi`nin Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve Gümrük Müsteşarlığı Eski Binaları hakkında aldığı yıkım kararının ardından Gümrük Müsteşarlığı Eski Binası`nın yıkım ihalesi aceleyle yapılmış ve geçtiğimiz günlerde de yıkımına başlanmıştır.
Ankara`nın Tarihi Kent Merkezi olan Ulus`a yönelik hazırlanmış olan Koruma Amaçlı İmar Planları, bu önemli alanın korunmasından daha ziyade yok olmasına zemin hazırladıkları gerekçesiyle Şubemizin yürüttüğü hukuki mücadeleler sonucu defalarca iptal edilmiştir. İptal kararlarına rağmen Ulus`un dört bir yanında yıkım ve inşaat faaliyetleri sürmekte, yakın zamanda yitirilen İller Bankası Binası gibi pek çok önemli Cumhuriyet yapısı bir bir yok edilmektedir.
Ankara Büyükşehir Belediyesi`nin hedef aldığı Anafartalar Çarşısı ve Ofis Bloğu projesi, 1960`lı yıllarda düzenlenen bir yarışma sonucunda Ferzan Baydar, Affan Kırımlı ve Tayfur Şahbaz tarafından hazırlanmış ve 1967 yılında hayata geçirilmiştir. Anafartalar Çarşısı Türkiye`nin yürüyen merdivene sahip ilk yapısı olması, Türkiye`de giydirme cephe ile yapılan ilk yapılardan olması ve iç mekanlarında Füreya Koral, Seniye Fenmen, Attila Galatalı, Arif Kaptan, Cevdet Altuğ ve Nuri İyem gibi dünyaca ünlü sanatçıların seramik panoları, rölyefleri ve resimlerini barındırması nedeniyle de kentimizin en önemli modern mimari değerlerinden bir tanesidir. Tüm bu özelliklerine rağmen Anafartalar Çarşısı`nın Ofis Bloğu`nun yıkımına hiç bir nesnel gerekçe gösterilmeden ve gerekli plan kararları üretilmeden, hukuksuzca başlanmıştır.
Kentsel mimari bir değerin hukuksuzca yok edilmesinin yanında yıkım işlemi kamu sağlığı açısından da bir tehdit oluşturmaktadır. Özellikle 1980 öncesinde inşa edilen binalarda, yer ve tavan kaplamaları, yalıtım amaçlı püskürtme kaplamalar, ara duvarlar, yangına dayanıklı yalıtım panelleri, kazanlar, kaloriferler vb. yapı elemanlarında sıklıkla kullanılan ve solunması ciddi sağlık sorunlarına yol açan asbest maddesinin yıkımı gerçekleşmekte olan Anafatrtalar Çarşısı`nın Ofis Bloğu`nun inşaasında da yoğun biçimde kullanıldığını düşünmekteyiz. Yıkım sürecindeki acelecilik bu tehlikenin de yok sayıldığının bir göstergesidir.
Konu ile ilgili Ankara Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığı ile yaptığımız yazışma sonucunda "... binanın ısı merkezinin komşu bina olan Anafartalar Çarşısı altında olduğundan, asbest analizleri yaptırılmamıştır" bilgisi edinilmiştir. Verilen yanıttan binada ısı merkezi bulunmadığı binanın geri kalanında asbest bulunup bulunmadığına yönelik herhangi bir inceleme yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Ankara`nın kalbinde bulunan Anafartalar Çarşısı, Ulus İşhanı ve ofis blokları Ankara kent kimliğini yansıtan önemli yapılardan olup hemen her Ankaralı`nın belleğinde yer etmiştir. Modern mimarlık mirasımız olan bu önemli yapıları nedensizce yıkan, yerlerine en iyi olasılıkta tarihsel yapılara öykünen ancak hiç bir mimari, anı ve bellek değeri bulunmayan, taklit binaların yapılmasının karşısında kentimizin sahip olduğu değerleri savunmaya devam edeceğimizi kamuoyuna saygıyla bildiririz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
