Ankara Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü‘nde 6 Temmuz 2018‘de ilan edilen imar planı değişikliği önerisinde Ankara Gar Sahası özel üniversite alanı olarak tanımlanmış ve alan için 1.5 emsal ve 35.5 metre (8-10 kat) yapılaşma kararı getirilmiştir. Alanda, sağlık eğitimi ve hizmetinin verileceği, toplam yapılaşmanın %20‘sini geçmeyecek şekilde de ticaret kullanımının olabileceği plan notlarında vurgulanmıştır. Plan açıklama raporunda ise alanın maliye hazinesi mülkiyetinde olduğu ve bir vakıf üniversitesine tahsis edildiği bilgisi yer almaktadır. Gar sahasının tahsis edildiği vakfın ise, 1 Ağustos 2014 tarihli Resmi Gazete‘de kuruluşu ilan edilen ve mevcut Sağlık Bakanı Fahrettin Koca‘nın kurucu başkanlığını üstlendiği Türkiye Eğitim Sağlık Bilim ve Araştırma Vakfı (TEBA VAKFI) olduğu bilgisi dillendirilmektedir. Söz konusu vakfın ise 9 Mayıs 2018 tarihinde Ankara Medipol Üniversitesi isimli bir vakıf üniversitesi kurduğu görülmektedir. Başka bir değişle, Ankara Gar Sahası ve üzerindeki bir kısmı tescilli olan yapıların tamamı Ankara Medipol Üniversitesi‘nin kurulması için kurucu başkanlığını Sağlık Bakanı‘nın yaptığı TEBA Vakfına tahsis edilmiştir.
Cumhuriyet‘in önemli yapı ve kurumlarının hedef alındığı bu dönemde, benzeriyle aynı özellikler taşıyan bu plan değişikliği önerisi yalnızca mimari, tarihi ve kültürel değerleri tehdit etmekle kalmayıp aynı zamanda birçok planlama sorununa da zemin hazırlamaktadır. Bu sorunları özetle paylaşmak isteriz;
- Plan, üst ölçekte geliştirilen plan kararlarına aykırı bir kullanım önerisinde bulunmaktadır. Üst ölçek planlarda alana ilişkin yapılaşma ve kullanım özellikleri önerilerde belirtildiği şekilde kurgulanmadığı için planlar arası ilişki görmezden gelinmektedir.
- Alan içinde bulunan 13 adet tescilli yapı konut-lojman niteliğindedir. Bu yapıların korunarak ticaret ile sağlık eğitimi ve hizmeti verecek yapılara dönüştürülmesi olanaksız görünmektedir. Türkiye Cumhuriyeti‘nin öncelikli anı mekanlarından biri olan, mimarlık tarihimizin önemli mimarları Mimar Kemalettin ve Kemal Süha Esen gibi mimarların yapılarının bulunduğu Ankara Gar Sahası‘nın, özellikle teknik altyapısını karşılamak zorunda olan sağlık hizmeti odaklı bir özel üniversite yapılması için tahsis edilmesi alanın korunması konusunda endişe yaratmaktadır.
- Alana 35.5 metre yükseklik önerilmektedir. Önemli yapılarla çevrili bu alana bu şekilde yüksek bir yapılaşma getirilmesi, kent silüeti ve estetik açısından büyük bir tehdit oluşturmaktadır.
- Plan değişikliği kapsamında önerilen kullanımlar (sağlık, eğitim ve ticaret) çok yüksek oranlarda taşıt ve yaya trafiği üreten kullanımlardır. Önerinin gerçekleşmesi durumunda başta Talatpaşa Bulvarı ve Hipodrom Caddesi olmak üzere Celal Bayar Bulvarı ve çevresinde ciddi trafik yoğunluğu yaratacaktır.
- Plan değişikliği önerilen alan demiryolu kullanımları ve taşıt trafiği ile çevrelenmektedir ancak toplu ulaşımla erişilebilirliği oldukça düşüktür. Ne Ankara Tarihi Tren Garı ne de yeni yapılan Yüksek Hızlı Tren Garı metro sistemiyle bütünleşik yapıdadır. Plan değişikliğine konu olan alana en yakın metro istasyonları 650m. uzaklıktaki Ulus Metro istasyonu ile 880m. uzaklıktaki Sıhhiye Metro İstasyonu‘dur.
- Ankara‘da hizmet veren 58 kamu, 33 özel hastaneyi ve yapımı devam eden 3700 yataklı Bilkent Şehir Hastanesi ve 3600 yataklı Etlik Şehir Hastanesi‘ni düşünürsek, plan değişikliği önerilen bu alanda sağlık hizmetine olan talep anlaşılamamaktadır.
Kent merkezlerinden teker teker bertaraf edilerek, kent içinde ve kendi içinde büyük sorunlara yol açacak Şehir Hastaneleri kapsamında değerlendirilmek üzere birçok devlet hastanelerinin merkezdeki değerli arsaları boşaltılması planlanmaktadır. Görünen odur ki; sağlık hizmetini de bir sermaye kapısı olarak gören bu zihniyet, kent merkezlerinde hazırda sağlanan ama yakın zamanda bertaraf edilecek olan sağlık hizmeti ihtiyacını özel sağlık hizmetine ve eğitimine çevirerek kamu yararını hiçe saymaktadır.
Eğitim ve sağlık hizmetlerinin günden güne özelleştiği, dar gelirli yurttaşların bu hizmetlere ulaşmakta güçlük çektiği ve sınıfsal farklılıkların giderek derinleştiği 16 yıllık AKP iktidarında, Ankara‘nın en önemli kamusal mekanlarından bir tanesi daha yok edilmek istenmektedir. Yetkilileri, söz konusu plan değişikliği önerisinde de olduğu gibi toplumumuzun 80 yılda kazandığı değerleri yok etmek yerine bu değerleri korumaya; tarihi, kültürel ve mimari değerlerle dolu alanları sermayeye ya da yandaş vakıflara devretmek yerine "gerçek" kamu yararını gözeterek değerlendirmeye çağırıyoruz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
