Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi olarak hukuki zeminde sürdürdüğümüz mesleki mücadele kapsamında, Anayasaya, İmar Kanununa ve planlama ilkelerine aykırı bir şekilde hazırlanan, daha önce onlarca kez örneğini gördüğümüz planlara ve "taahhütlü" plan notlarına davalar açmakta, büyük bir bölümünü de kazanmaktayız. Geçtiğimiz 25 yılda kentimize hâkim olan yönetim anlayışının çeşitli yöntemlerle altına imza attığı çok sayıda hukuksuz kararın son örneği Yenimahalle ilçesine bağlı Belören mevkiinde yürütülmekte olan planlama faaliyetleri ile geçtiğimiz aylarda karşımıza çıkmıştır.
Ankara Büyükşehir Belediyesi 2017 yılında Belören‘de bir dizi "Kentsel Dönüşüm ve gelişim Proje Alanı Sınırı" ilanı gerçekleştirmiş ve ardından 3 Etap halinde 1/5000 ve 1/1000 ölçekli İmar Planları hazırlamıştır. Söz konusu kararlara karşı Odamız hukuki mücadeleyi ısrarla sürdürmüş ve farklı mahkemelerden çok sayıda iptal kararı verilmiştir. Ardından, 2018 yılında alınan bir dizi meclis kararı ile söz konusu alanlar öncelikle "Arsa Üretim Alanı" olarak ilan edilmiş, ardından da arsa sahipleri ile Büyükşehir Belediyesi arasında bir protokol imzalanması şartı getirilmiştir. Söz konusu protokolde, Ankara Büyükşehir Belediyesi imar planı yapma koşulu olarak planlama alanı içerisinde kooperatif ve şahıs mülkiyetlerinin %20‘sinin belediyeye devrinden sonra plan yapılacağından bahsetmektedir. Bilindiği üzere imar mevzuatı, düzenlemeye tabi tutulan arazilerin %40`a kadar olan bölümünün, ortaya çıkan değer artışı karşılığında yalnızca Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, meydan, park, çocuk bahçesi, ibadet yeri, karakol vb. kamusal kullanımlara ayrılması şartıyla "Düzenleme Ortaklık Payı" olarak Maliye Hazinesi adına tescili sağlanır. Ancak, burada protokol aracılığıyla imar planı yapımı karşılığında arsa sahiplerinden Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) dışında mülkiyet hakkından bir pay, yasalara aykırı bir şekilde devredilmektedir. İmar planları ve rant ilişkisinin bir başka şeklini gördüğümüz bu protokolde; şart koşulan malik arazisinin devri ile neler yapılacağından, nasıl kullanılacağından, plan süreci ile nasıl ilişkilendirileceğinden bahsedilmemiştir. Bu durum, plan yapımında artık kamu yararının gözetilmediği, her koşulda talep edilebilecek maksatlı bağış çeşitleri ile hukuka ve bilime aykırı hareket edileceği anlamını taşımaktadır. Özetle bu durum "maksatlı bağış"ın da ötesine geçerek haraç niteliği taşımaktadır. Belediye, kamusal görevi olan imar planı yapımı karşılığında mal sahiplerinin arsalarını talep ederek kanunla verilen yetkisini aşmıştır ve bu nedenle söz konusu meclis kararı Şubemiz tarafından yargıya taşınmıştır.
Söz konusu protokol kararının ardından alanda 2018 Aralık ve 2019 Ocak aylarında 1/5000 ölçekli Nazım ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planları onaylanmıştır. Söz konusu planlar, 2017 yılında onaylanan planlar ile benzerlik göstermekte olup, alanda nüfus ve yoğunluğun dayanaksız şekilde artırılması ve planlama sürecinin hukuksuz bir protokole dayandırılarak yürütülmesi nedenleriyle tarafımızca mahkemeye taşınmıştır. Kooperatif ve şahıs mülkiyetlerinin %20‘sinin belediyeye devredilmesi şartının özgür iradeye dayalı olmadığı ve kamu yararı gözetmediği açıktır. Belediyelerin kamusal sorumluluklarını yerine getirme karşılığında mülk sahiplerinden arsa talep etmesi, kentimizde 25 yıldır hüküm süren zihniyetin çürümüşlüğünün en üst noktası olarak yorumlanabilir.
Planlama mesleğini hiçe sayan, yerel yönetimleri karanlığa sürükleyen bu ve benzeri meclis kararları ve planlama faaliyetleri derhal iptal edilmelidir. 31 Mart‘ta gerçekleştirilen yerel seçimler ardından kentimizde görev alan yerel idarecilerin bu çürümüş sisteme bir son vereceklerini umuyoruz. Ankara için alınan her kararı yakından takip etmeye devam edeceğimizi ve hukuka aykırı uygulamalara karşı mücadelemizi sürdüreceğimizi kamuoyuna saygıyla duyururuz.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi
